Σχέδια, χαρακτικά και χαλκογραφίες από την νεοελληνική ιστορία.

Η δημοπρασία που ετοιμάζει  ο κ. Πέτρος Βέργος δεν είναι συνηθισμένη. Ο Τύπος την χαρακτηρίζει ως «άκρως ελληνική», παρά τα ξενικά ονόματα πολλών από τους δημιουργούς των έργων. Όχι, δεν πρόκειται απλά για έργα Τέχνης, αν και μπορούμε να τα δούμε και έτσι. Στον κατάλογο της δημοπρασίας της 20ης Μαρτίου 2013, ο γνώστης της ελληνικής ιστορίας θα εντυπωσιαστεί βλέποντας 502 σπάνια παλιά βιβλία, χειρόγραφα, έγγραφα και χαρακτικά.
Την τεράστια αξία των βιβλίων, χειρογράφων και εγγράφων -ζωντανά πειστήρια της νεότερης ιστορίας μας- είναι σε θέση να την αποτιμήσει οπωσδήποτε  ένας φιλόλογος ή ένας ιστορικός. Εμείς σταθήκαμε περισσότερο στα τρία τελευταία κεφάλαια του καταλόγου, που αφορούν:

Κεφάλαιο 24. Σχέδια και χαρακτικά

Ανάμεσα ξεχωρίζει το παλιότερο σωζόμενο πορτρέτο του θρυλικού πυρπολητή Κωνσταντίνου Κανάρη. Φιλοτεχνήθηκε από βρετανό ναυτικό επί του πολεμικού πλοίου Rose το Νοέμβριο του 1822, λίγο μετά την ανατίναξη της υποναυαρχίδας του οθωμανικού στόλου στην Τένεδο. Πρόκειται για υδατογραφία, στην πίσω όψη της οποίας υπάρχει σχετική χειρόγραφη σημείωση του καλλιτέχνη.   Περιγράφει τα κατορθώματα του ήρωα στη Χίο και στην Τένεδο, αναφέρει τον τόπο και το χρόνο της απεικόνισης, περιγράφει ένα επεισόδιο με πρωταγωνιστή τον Κανάρη και καταλήγει: «Ο Κανάρης είναι φτωχός και η εξωτερική του εμφάνιση δεν προδιαθέτει ευνοϊκά. Όμως, λαμβάνοντας υπ’ όψη την κοινωνική του θέση, έχει πολύ μυαλό, και μολονότι γενικά είναι ήρεμος και σεμνός, επιδεικνύει ασυνήθιστο ζήλο όταν το απαιτούν οι περιστάσεις». Συγκινητικό είναι να βλέπει κανείς την υπογραφή  «κοστατήνο καναρις / Ψαρ(ά)», καθώς αυτή δείχνει πόσο λίγο σχετίζεται καμιά φορά η γραμματική μόρφωση με τον πατριωτισμό.
Ο Κανάρης εμπνέει και τον Locker, δικαστή στο ναυτοδικείο της Μάλτας, που ζωγραφίζει σε υδατογραφία το θρυλικό ήρωα με το μικρό γιο του να συνομιλεί μ’ έναν ιερέα και μια γυναίκα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και άλλες μορφές ηρώων του 1821 σχεδιασμένες από φιλέλληνες, όπως και οι απεικονίσεις τοπίων της εποχής εκείνης.

Κεφάλαιο 25. Χαρακτικά 18ου-19ου αιώνα – Λαϊκές λιθογραφίες-Αφίσες
Οι τρεις πρώτες χαλκογραφίες έχουν θρησκευτικό ενδιαφέρον: αγιορείτικη μονή Αγίου Παύλου, νεομάρτυρας Γεώργιος Ιωαννίνων, μονή αγίου Σάββα. Οι επόμενες δεκαεπτά λιθογραφίες και χρωμολιθογραφίες έχουν ειδικό ιστορικό βάρος: απεικονίζουν παραστατικά καθοριστικές μάχες της νεότερης ελληνικής ιστορίας, από τη ναυμαχία του Ναυαρίνου (1927) μέχρι τον ελληνοιταλικό πόλεμο (1940-41).

Κεφάλαιο 26. Νεοελληνική χαρακτική
Δεκαέξι καταπληκτικά χαρακτικά του Γιάννη Κεφαλληνού ολοκληρώνουν τη συλλογή. Ιδιαίτερη εντύπωση μας προκαλούν, σαν θέματα αλλά και σαν εκτελέσεις,  η γιαγιά του παλιού καιρού «Η Τσάτσα καθιστή» (1921), ο ηλικιωμένος «πατέρας του καλλιτέχνη» και τα μυκονιάτικα  τοπία.
Η δημοπρασία θα πραγματοποιηθεί στο Athens Plaza, στις 20 Μαρτίου 2013, 6 μ.μ..
Επιμέλεια: Μιχάλης Δ. Κουτσουπιάς, μέλος του Δ.Σ. ΑRTEM.GR.