Δευτέρα 27 Αυγούστου 2012

Έλληνες Ζωγράφοι: Περικλής Πανταζής

Σχετική εικόναΟ Περικλής Πανταζής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1849, με ηπειρώτικη καταγωγή από το δάσκαλο πατέρα του.
Αποτέλεσμα εικόνας για Έλληνες Ζωγράφοι: Περικλής ΠανταζήςΤο 1871  αποφοίτησε από το Σχολείο των Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών), όπου είχε δάσκαλο τον Νικηφόρο Λύτρα. Συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Ένα χρόνο μετά έφυγε για τη Γαλλία. Στο Παρίσι μαθήτευσε κοντά σε μεγάλους ζωγράφους του Ιμπρεσιονισμού και του Ρεαλισμού, τον Gustave Courbet και τον Antoine Chintreuil. Ωστόσο δεν εγκλωβίστηκε σ’ αυτά τα ρεύματα. Τα οικειοποιήθηκε με επιτυχία, κρατώντας όμως το προσωπικό του ύφος. Τελικά  τον κέρδισε το Βέλγιο. Εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες, πιθανόν με πρόσκληση του   οινέμπορου Ιωάννη Οικονόμου, ο οποίος και παρήγγειλε πολλά έργα στον νέο ζωγράφο. Στο Βέλγιο ο Πανταζής έγινε μέλος του αντιακαδημαϊκού καλλιτεχνικού ομίλου «Circle de la pâte» και συνδέθηκε φιλικά με το ζωγράφο Guillaume Vogels και το γλύπτη Auguste Philippette, του οποίου την αδελφή νυμφεύθηκε λίγο καιρό μετά.
Αρχικά κέρδιζε τα προς το ζην δουλεύοντας με το Βόγκελς για την διακόσμηση σπιτιών, μια τέχνη που ήταν τότε της μόδας. Όμως γρήγορα έγινε γνωστός για το ζωγραφικό του ταλέντο και έτσι εγκατέλειψε τη διακόσμηση για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη ζωγραφική.
Σχετική εικόναΤο 1878 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού και έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Σκηνές από τη φύση και το δρόμο όπου αγόρια με φτωχικά ρούχα τρώνε, σαν το “Μάγκα που τρώει καρπούζι”, από εσωτερικό σπιτιού όπου εικονίζεται “Το παιδί με το λαδερό’’, κορίτσια με ενδυμασία της εποχής, όπως το “Κορίτσι με Μαντίλα’’, προβάλλουν «τη δύναμη της στιγμής του παρόντος μέσα από την ανεπιτήδευτη, φρέσκια ματιά του ζωγράφου προς τα αντικείμενα του ενδιαφέροντος, του θαυμασμού και της δεξιοτεχνίας του χρωστήρα του».
Η φυματίωση που τον ταλαιπωρούσε για χρόνια, τον οδήγησε δυστυχώς σε πρόωρο θάνατο. Πέθανε πριν κλείσει τα 35 του χρόνια, το 1884, στις Βρυξέλλες.
[Φώτης Κουτσουπιας, για το ΙΜΕΤ artem.gr]
 

Τετάρτη 15 Αυγούστου 2012

Έλληνες Ζωγράφοι: Παναγιώτης Γράββαλος

[Image]
[Image]  Ο Παναγιώτης Γράββαλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1933. Άρχισε να ζωγραφίζει από μικρό παιδί. Φαίνεται πως ο νεαρός Παναγιώτης κληρονόμησε το χάρισμα του πατέρα του, Ηλία Γράββαλου, που τον καλούσαν στην Νομαρχία Φθιώτιδας για να γράφει τα επίσημα έγγραφα ως καλλιγράφο.  Μαθητής ακόμη στο Γυμνάσιο Λαμίας ζωγράφιζε πορτρέτα ηθοποιών σε κινηματογράφους της Λαμίας. Τα πορτρέτα αυτά έγιναν αιτία να ανακαλύψουν το ταλέντο του κάποιοι λαμιώτες φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών.  Ακολουθώντας τις συμβουλές τους  σπούδασε στην ίδια σχολή,  κοντά  στο Σπύρο  Παπαλουκά  και Γιάννη Μόραλη, από τους οποίους πήρε τις βάσεις  της ζωγραφικής.
Κατόπιν παρακίνησης του καθηγητή του Γ. Κεφαληνού, ασχολήθηκε και με τη χαρακτική. Συνεργάστηκε με το μεγάλο χαράκτη Α. Τάσσο και στράφηκε προς τις Γραφικές Τέχνες  και τις Εφαρμογές τους.

[Image]
 Τα έργα του, πρόσωπα, τοπία, συνθέσεις χαλκογραφίας, ξυλογραφίας και  λιθογραφίας, διακρίνονται για το ρεαλιστικό τους χαρακτήρα, για την εκφραστική λιτότητα, τη μετρημένη χρήση των Χρωμάτων, τις πολλές λεπτομέρειες και την αίσθηση του χώρου.
  Ο Παναγιώτης Γράββαλος  δίδαξε  την  χαρακτική  στο  Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο των Σχολών Δοξιάδη, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών και συμμετείχε στις εκθέσεις των  ομάδων για  την επικοινωνία  και  εκπαίδευση  στην  Τέχνη,  του  Συνδέσμου Σύγχρονης Τέχνης.
[Image]
  Σημαντική είναι και η συμβολή του στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου Ροδίων, στο οποίοο υπήρξε σύμβουλος από το 1982, στην Πινακοθήκη «Αλέκος  Κοντόπουλος» του Δήμου Λαμιαίων, στην  Πινακοθήκη  της  Ιονικής Τράπεζας και στα Χαρακτικά των Μεταλλίων του Οργανισμού Ολυμπιακών Αγώνων,  «Αθήναι 2004». Σχεδίασε πολλές σειρές γραμματοσήμων, για τις περισσότερες των οποίων τιμήθηκε με διεθνείς βραβεύσεις και υπήρξε μόνιμος συνεργάτης των Ελληνικών Ταχυδρομείων.
Επιμέλεια Ι.Μ.Ε.Τ. artem.gr                                   
Πηγή:
Καρφή Λεωνίδα Ιωάννου (Αντιστρατήγου ε. α.), «Παναγιώτης Ηλία Γράββαλος- Ζωγράφος, Χαράκτης, Εικαστικός», Φθιωτικός Τυμφρηστός.

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2012

Άρθρο: Το "ορατό" στην Τέχνη


[Image]
Oρ. Κος, ακρυλικό σε κ.πλακέ, 40Χ50εκ.
Μια φράση του ζωγράφου και παιδαγωγού του Bauhaus Paul Klee που χρονολογείται το 1924 αποτυπώνει με τη βεβαιότητα -ίσως και μια χαρακτηριστική δογματικό- τητα- του μοντέρνου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα τα πράγματα της τέχνης [όχι μόνον] της εποχής του: «Η τέχνη δεν αναπαριστά κάτι ορατό, καθιστά κάτι ορατό». Με τη φράση αυτή, με την οποία βέβαια σήμερα δεν μπορεί πια να διαφωνήσει κανείς, ο Ελβετός καλλιτέχνης θέτει ταυτόχρονα τους νέους όρους απεικόνισης της πραγματικότητας. Ζυγίζει τις νέες προϋποθέσεις δημιουργίας και πρόσληψης του έργου τέχνης που προσδιορίζονται από τη δηλωμένη ελευθερία επιλογής του καλλιτέχνη μέσα από τα εργαλεία της μοντερνικότητας και τις δυνατότητες ανα-δημιουργίας με εικαστικά μέσα -μακριά από τις αρχές της μίμησης- έναν νέο κόσμο, μέσα από ένα κάθε φορά νέο ιδίωμα. Αυτό όμως δεν γινόταν ως ένα βαθμό πάντοτε; Η απάντηση πρέπει να είναι θετική. 
[Image]
Δημήτριος Βόλνας, λάδι σε ξύλο, 20Χ40 εκ.
  Η παραπλάνηση γινόταν από όλους όσοι είχαν ελλιπείς πληροφορίες για τους τρόπους απεικόνισης μέσα στην πορεία αναζήτησης των σταθερών της απεικόνισης που παραμορφώνουν τη σχέση «ορατού» και «αόρατου» στο έργο τέχνης, που καταδικάζουν συνήθως το «ορατό» στην περιοχή του «αόρατου» και προβιβάζουν το «αόρατο» σε «ορατό».
M.Z.Κασημάτη.
[επιμ. artem.gr]

Παρασκευή 3 Αυγούστου 2012

Έλληνες Ζωγράφοι: Χίος Θεόδωρος (Theo Hios)

Ένας οραματιστής Έλληνας στη Νέα Υόρκη

Ο ζωγράφος Θεόδωρος Χίος γεννήθηκε το 1910 στην Λακωνία, στο χωριό Τρύπη κοντά στην Σπάρτη. Φοίτησε για δύο χρόνια  στη Νομική  Αθηνών και στη συνέχεια ασχολήθηκε  με τη  ζωγραφική.
Το 1929 πήγε στη Ν. Υόρκη όπου φοίτησε στο American Artists School και εργάστηκε ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων στο πλαίσιο του Works Progress Administration (κρατικό πρόγραμμα που μεθόδευσε την απασχόληση των καλλιτεχνών κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης).
Μεταξύ των ετών 1942-1945 υπηρέτησε στο Ναυτικό Σώμα των ΗΠΑ (United States Marine Corps) ως φωτογράφος και ζωγράφος πολεμικών στιγμιότυπων στον Ειρηνικό και στη Χαβάη. Για την προσφορά του αυτή, το Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών όχι μόνο του απένειμε παράσημο, αλλά και οργάνωσε εκθέσεις με έργα του στην Αμερική και στην Αγγλία.
Επιστρέφοντας στη Ν. Υόρκη, ο Xίος μαθήτευσε στο «Arts Students League». Από το 1963 και για τρεις δεκαετίες δίδαξε ζωγραφική στο New School for Social  Research. Συνάμα, μαζί με τη σύζυγό του, τη χορεύτρια και κεραμίστρια Kατίνα Λεκάκη, αδελφή του Mιχάλη Λεκάκη, άρχισε να ταξιδεύει συχνά στην Eλλάδα.
  Στο πρωιμότερο έργο του μπορεί κανείς να διακρίνει ενδιαφέρον για τις απηχήσεις του κυβισμού, που εκδηλώνεται στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί το σχέδιο στις, κατά τα άλλα, νατουραλιστικές του συνθέσεις. Στη δεκαετία του 1960, τα έργα του εμπνέονται από το «πένθιμο εμβατήριο της πολεμικής περιπέτειας» που «σφράγισε τη μνήμη του με μια νεκρική φρίκη» και έναν «μελαγχολικό ρομαντισμό»
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές του ’80, στο περιθώριο του κλίματος του Mινιμαλισμού και της Conceptual Art, οι προσωπογραφίες του θυμίζουν βυζαντινή αγιογραφία. Η δική του άποψη για την εποχή του εκφραζόταν με μεγάλα οβάλ ψυχεδελικά σχήματα, με έντονα χρώματα ή ασπρόμαυρα μηχανικά περιστρεφόμενα tondo.
 Τα επόμενα χρόνια η φύση είναι πηγή έμπνευσης και οδηγός στη ζωγραφική του, όπου πρωταγωνιστούν εκδοχές του ελληνικού τοπίου. Μάλιστα, έδινε στα έργα του ονόματα θεών και ηρώων της ελληνικής αρχαιότητας. Γι άλλους, αυτά χαρακτηρίστηκαν τυποποιημένα, προορισμένα να ικανοποιήσουν το αγοραστικό κοινό στις ΗΠΑ. Άλλοι αντίθετα θεωρούν ότι πρόκειται για «φόρο τιμής» στη φύση και τους μύθους της πατρίδας του, με πιο αντιπροσωπευτική την τοπιογραφική διήγηση το «Mυθικό Τοπίο του Ελληνικού Λαού» σχεδιασμένη πάνω σε 11 μέτρα συνεχόμενου χαρτιού.
Ο Θεόδωρος Χίος πραγματοποίησε πολλές εκθέσεις  σε πόλεις των ΗΠΑ. Δεν ξέχασε όμως και τη γενέτειρά του, τη Σπάρτη, όπου το 1989 οργάνωσε έκθεση.
Στα ενενηκοστά γενέθλιά  του, στην γκαλερί Susan Teller της N. Yόρκης τον Φεβρουάριο του 1998,  παρέθεσε την εξηκονταετή δουλειά του, στην οποία οι ειδικοί ιχνηλατούν όλες τις τάσεις και μορφές της αμερικανικής τέχνης στη διάρκεια του 20ου  αιώνα.
«Πορτρετίστα με οραματικές απόψεις για τη Φύση», τον χαρακτήρισαν οι New York Times αμέσως μετά το θάνατό του, που συνέβη στη  Ν.Υόρκη, τον Ιανουάριο του 1999. Ήδη από το 1976, ένας μεγάλος αριθμός από σχέδια, υδατογραφίες και πίνακες με ακρυλικά και σινική μελάνη, είχε παραχωρηθεί από τον ίδιο στην Εθνική Πινακοθήκη της πατρίδας του.
[επιμ. Μαρία Ωραιοζήλη Κουτσουπια για το ΙΜΕΤ artem.gr]