Η διαχρονικότητα του Φιλελληνισμού…

Ευγένιος Ντελακρουά

Ο Γάλλος φιλέλληνας ζωγράφος Eugene Delacroix  από τους πρωτοπόρος του Γαλλικού Ρομαντισμού, γεννήθηκε στις 26 Απριλίου του 1798 στο Σαιν-Μωρίς. Πατέρας του ήταν ο διπλωμάτης Charles Delacroix. Πολύ νωρίς, σε ηλικία  16 ετών, έμεινε ορφανός.
Σπούδασε την τέχνη της ζωγραφικής στο ατελιέ του ακαδημαϊκού δασκάλου Γκερέν, Eκεί ο νεαρός Ντελακρουά  γνώρισε τον Τ. Ζερικώ μεγάλο ζωγράφο της εποχής και συνδέθηκαν με αδελφική φιλία.
Ο Ντελακρουά, αποφασισμένος να συμβάλει στην αναγέννηση της τέχνης και την απαλλαγή της από τον κλασικισμό, πειραματίζεται πάνω στη θεματική της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη και το 1822 εκθέτει στο Σαλόνι το έργο του «Η Βάρκα του Δάντη», στο οποίο είναι φανερή η επίδραση του Ζερικώ. Ο Ντελακρουά κατανοούσε τη νέα τάση στην τέχνη και την στήριξε. Το εργαστήρι του ήταν πάντα ανοιχτό στους νέους καλλιτέχνες.

Ο μεγάλος σταθμός της δημιουργικής πορείας του είναι το έργο που εμπνεύστηκε από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Όταν το 1824 πεθαίνει στο Μεσολόγγι ο άγγλος φιλέλληνας ποιητής και ηγέτης του μαχόμενου ρομαντισμού Μπάυρον, ο Ντελακρουά βαθιά συγκινημένος από το γεγονός αυτό, εκθέτει στο Σαλόνι τη «Σφαγή της Χίου», έργο στο οποίο βρήκαν έκφραση η φρίκη του πολέμου, τα πάθη του υπόδουλου λαού και η πορεία των δραματικών εξελίξεων στην Ελλάδα, την οποία παρακολουθούσε ολόκληρη η προοδευτική Ευρώπη. Αυτό το μνημειώδες έργο, που αποτελεί την αρχή μιας σειράς έργων εμπνευσμένων από την Ελληνική Επανάσταση, τον τοποθέτησε πρώτο ανάμεσα στους Ρομαντικούς ζωγράφους της εποχής του και ανάμεσα στους μεγάλους φιλέλληνες.

Θ.Χρήστου - λάδι σε μουσαμά, 40Χ50εκ.

Το ίδιο έτος, μετά το θάνατο του Ζερικώ, ο Ντελακρουά τίθεται επικεφαλής της "Νέας Σχολής". Τα επόμενα χρόνια αρχίζουν να εμφανίζονται όλο και περισσότερα έργα του. Όμως ούτε οι λαμπρές συνθέσεις ούτε το τιμητικό καθήκον να βρίσκεται επικεφαλής της νέας καλλιτεχνικής κίνησης, δεν προστάτεψαν τον Ντελακρουά από το διασυρμό των προσκολλημένων στον κλασικισμό αντιπάλων του. Μέχρι την Ιουλιανή Επανάσταση του 1830 ο Ντελακρουά βρισκόταν υπό δίωξη.
Τον Ιούλιο του 1830 ξέσπασε η επανάσταση που κατέληξε στην πτώση της Μοναρχίας των Βουρβώνων, στην οποία ο Ντελακρουά, οπαδός του Βοναπάρτη, συμμετείχε ενεργά. Ο Ντελακρουά ζωγραφίζει το αριστούργημά του «Η Ελευθερία στα οδοφράγματα» σαν ελάχιστη τιμή προς την πατρίδα. Το έργο αυτό, που συνδυάζει την πραγματικότητα με τη ρομαντική ποιητική αλληγορία, θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή έργα στην παγκόσμια τέχνη. Ο Ντελακρουά εξέθεσε στο Σαλόνι, το 1831, αυτό το έργο του που φαινόταν ότι θα γινόταν δεκτό με θαυμασμό από τους σύγχρονούς του ζωγράφους, καθώς η Επανάσταση ενεργοποίησε σε πολλούς από τους πρώην αντίπαλούς του αισθήματα αδελφοσύνης και φιλίας.

Από το 1838 ως το 1844 ανέλαβε πολλές μεγάλες παραγγελίες, όπως τη διακόσμηση της Βουλής, του Δημαρχείου και της οροφής στη Gallery του Απόλλωνα στο Λούβρο με το έργο του: «Ο Απόλλωνας σκοτώνει τον Πύθωνα» (1850-1851), ακολούθησαν  τα έργα  «Η εισβολή των Σταυροφόρων στην Κωνσταντινούπολη», «Ο Δον Χουάν», «Ο εβραϊκός γάμος», κ.α.
Το 1855 εξέθεσε 48 ζωγραφικούς πίνακες στην Παγκόσμια Έκθεση που έγινε στο Μέγαρο Καλών Τεχνών του Παρισιού. Και στη συνέχεια έγινε μέλος της Ακαδημίας του Παρισιού.
Πέθανε στις 13 Αυγούστου του 1863 στο Παρίσι. Ένα χρόνο αργότερα, στο Σαλόνι παρουσιάστηκε ο πίνακας «Η αποθέωση του Ντελακρουά». Γύρω από το πορτραίτο του ζωγράφου συγκεντρώθηκαν οι θαυμαστές του ταλέντου του. Ανάμεσά τους ο Μανέ, ο Μπωντλέρ, ο Φαντέν-Λατούρ...
Φίλοι του ήταν ορισμένοι από τους γνωστότερους διανοούμενους της εποχής εκείνης, όπως ο Φρειδερίκος Σοπέν, ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Θεόφιλος Γκωτιέ και η Γεωργία Σάνδη
Ο Ντελακρουά, στα 50 χρόνια της  δημιουργίας του, άφησε τεράστια κληρονομιά, η οποία περιλαμβάνει γύρω στους χίλιους πίνακες, εφτά χιλιάδες περίπου σχέδια, περισσότερα από χίλια πεντακόσια παστέλ και ακουαρέλες, μερικές σειρές από λιθογραφίες και έξι τεράστιους κύκλους μνημειακών τοιχογραφιών.
Ο Ντελακρουά προέρχεται από μία γραμμή ζωγράφων που ξεκινά από το Μιχαήλ Άγγελο. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του εκφραστή αυτής της παράδοσης. Ο Ντελακρουά ξαναανακαλύπτει το πνεύμα του Μικελάντζελο, αλλά τα αριστουργήματα που δημιουργεί κάτω απο αυτή την επίδραση είναι εντελώς πρωτότυπα . Όπως κι ο Μικελάντζελο (στην «Τελική Κρίση» στην Καπέλα Σιξτίνα), ο Ντελακρουά τείνει επίσης προς την απεικόνιση του τρόμου. Από τη «Σφαγή της Χίου» ως το «Θάνατο του Σαρδανάπαλου» οι τραγικές σκηνές του Ντελακρουά ζωγραφίζουν τον τρόμο με ασύγκριτη δύναμη.

Ο Ρούμπενς, μετά τον Μικελάντζελο, άφησε το πιο φανερό σημάδι στην τέχνη του Ντελακρουά. Μέσω του Ρούμπενς ο Ντελακρουά ανακάλυψε τον εαυτό του. Η στενή συγγένεια στο δυναμισμό και το σφρίγος που χαρακτηρίζει την τέχνη του Ρούμπενς, καθώς και την τέχνη του Ντελακρουά, είναι προφανής. Ο Ντελακρουά θαύμαζε στο Ρούμπενς μία ικανότητα που επίσης είναι παρούσα στα δικά του έργα: την ικανότητα να ενώνει την αλληγορία με την ιστορία.
Στα έργα του διακρίνεται επίσης η επίδραση, όσον αφορά το χρώμα, από τους βενετσιάνους ζωγράφους. Ο Ντελακρουά έλεγε ότι το χρώμα δίνει την παρουσία της ζωής.

Θ.Χρήστου, λάδι σε μουσαμά,.70Χ100εκ.

Εκτός από μεγάλος ζωγράφος και εξαιρετικός χαράκτης, υπήρξε ακόμη μεγάλος συγγραφέας και κριτικός τέχνης. Ένα από τα πολυτιμότερα τεκμήρια της ρομαντικής εποχής αποτελεί το “Ημερολόγιο” που έγραψε.
Μέσα από τα έργα του εκφράζονται  οι αξίες και τα αιτήματα του Ρομαντισμού: η αγάπη για την ελευθερία, το πατριωτικό καθήκον, η ανακάλυψη της αξίας του λαού (στο κοινωνικό), του έθνους (στο πολιτικό), της ιστορίας (στο φιλοσοφικό), η απελευθέρωση από τα σφιχτά δεσμά της λογικής και η έκφραση του συναισθήματος σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η τέχνη του Ντελακρουά υπηρέτησε το ιδανικά της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της εθνικής απελευθέρωσης.

Επιμέλεια κειμένου: Αθανάσιος Δημητρίου Χρήστου - Εικαστικός.
Πηγές: “Ιστορία του Ελληνικού Εθνους” – Εκδοτική Αθηνών & «Νέα Ακρόπολη - Πολιτιστικός Φιλοσοφικός Οργανισμός»

Άρθρο: «Η Τέχνη δεν περνά κρίση, κρίση περνούν οι καλλιτέχνες…»

Ένα διαχρονικό κείμενο.

		Ν.ΕΛΙΜ 24 Στιγμιότυπα απο την Οδύσσεια Ν. ΕΛΙΜ 24 Στιγμιότυπα απο την Ιλιάδα «Προσπαθώ κι εγώ, όπως και άλλοι πολλοί καλλιτέχνες, να φέρω κοντά μου το πολύ κοινό. Να εμπνευστώ απ’ αυτό, αλλά και αυτό να γίνει με τη σειρά του φιλότεχνο. Με την επαφή αυτή πολλά καλά θα έρθουν στο φως. Μόνο έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ζωγραφική παράδοση στον τόπο μας, που θα’χει τις ρίζες της σ’ ότι πιο καλό και πολύτιμο υπάρχει: τον πλούτο της λαϊκής ψυχής. Η Τέχνη δεν περνά κρίση. Κρίση περνούν οι καλλιτέχνες με την αστοργία που τους αντιμετωπίζουν υπεύθυνοι και μη.  Ν.ΕΛΙΜ 24 Στιγμιότυπα απο την Οδύσσεια Όταν οι βιοτικές συνθήκες δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες του δημιουργού, που επιτελεί ένα υψηλό λειτούργημα για την πραγματοποίηση μιας υγιούς αναμόρφωσης, τότε η Τέχνη κατέχεται από τον πυρετό μιας μεταβατικής θέλησης και προσπάθειας του καλλιτέχνη να κάνει κάτι καλύτερο.  Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό γνώρισμα της μοντέρνας τέχνης. Αν δεν απαλλαγούμε ολότελα από το φόβο μιας βίαιης καταστροφής, θα παραμείνουμε καθηλωμένοι και νοσταλγοί της πραγματικής, της αληθινής, της μεγάλης Τέχνης.  Ζωγράφος Αντώνης Δάλκος, Μάρτιος 1955 (Από το βιβλίο του Βουτσινά Γιάννη «Έλληνες ζωγράφοι»)

Έλληνες Ζωγράφοι: Γιώργος Ρήγας

Ένας σύγχρονος λαϊκός ζωγράφος

	Στην ετήσια Outsider Art Fair που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη από τις 27 ως και στις 29 Ιανουαρίου 2012, συμμετείχε για δεύτερη χρονιά, με επιτυχία, ο λαϊκός ζωγράφος Γιώργος  Ρήγας. Η Outsider Art Fair παρουσιάζει κυρίως αυτοδίδακτους καλλιτέχνες, που δε συμμετέχουν στις τακτικές Art Fair. Φέτος ο Ρήγας συμμετείχε με δεκαπέντε λαϊκά έργα. Οι πίνακές του, γεμάτοι αναμνήσεις και νοσταλγία, καταγράφουν την αναπαράσταση παραδοσιακών αγροτικών εργασιών και περίεργων ξεχασμένων εθίμων. Τα εσωτερικά των σπιτιών, σκηνές από κυνήγι, οι ξυλοκόποι, η γιορτή του γάμου κ.α. αποτελούν τα αγαπημένα θέματά του. Οι αναφορές στο Γιώργο Ρήγα στη Νέα Υόρκη μιλούν για έναν αυθεντικό λαϊκό ζωγράφο, που ζει στην Αθήνα κι ωστόσο ζωγραφίζει από μνήμης το μικρό βουνίσιο χωριό στο οποίο γεννήθηκε. Εξίσου σημαντικές εκθέσεις όμως υπήρξαν και οι εκθέσεις του Ρήγα στο Παρίσι, στο Άαχεν και στο Ντίσελντορφ. (Εφ. Αξία, Φεβρουάριος 2012) [Επιμέλεια, Μιχάλης Κουτσουπιάς για το Ι.Μ.Ε.Τ. artem.gr]	K. Παπαδημήτρης, ακρυλικό σε κ.πλακέ, 30Χ40εκ. K. Παπαδημήτρης, ακρυλικό σε κ.πλακέ, 30Χ40εκ.

Έλληνες Ζωγράφοι: Μαρίνα Βαμβακά

	Η Ελληνίδα ζωγράφος που διαπρέπει στις Βρυξέλλες. Η Μαρίνα Βαμβακά γεννήθηκε στη Λάρισα. Σε μικρή ηλικία ταξίδεψε και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της για λίγο καιρό στην Κωνσταντινούπολη, την ιδιαίτερη πατρίδα των γονιών της. Η αλλαγή αυτή επέδρασε έντονα στον τρυφερό παιδικό χαρακτήρα της, που γέμισε εντυπώσεις, εικόνες και πεποιθήσεις, τις οποίες και κράτησε μέχρι σήμερα. Αφού τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές και τη Γαλλική Ακαδημία στη Λάρισα, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Έδωσε εξετάσεις με επιτυχία στη Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά η ιδέα αυτών των σπουδών δεν την συγκινούσε καθόλου. Διορίστηκε κατόπιν εξετάσεων στον Οργανισμό Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος, όπου εργάστηκε για δεκαπέντε χρόνια. Συγχρόνως σπούδαζε μεταφράστρια στην Γαλλική Ακαδημία Αθηνών και ιστορία της Τέχνης στη Σορβόννη στο Παρίσι.  Η μοντέρνα τέχνη, το ρεύμα της εποχής, που κατακτούσε ολοταχώς τις galleries και τα σαλόνια της γαλλικής πρωτεύουσας, με κάθε είδους επινοήσεις, απεικονίσεις και collages, την άγγιζαν. Συναρπαζόταν από την εξέλιξη και τον ανταγωνισμό των διασήμων της σύγχρονης τέχνης. Στη δεκαετία '65 -'75, κατά την οποία η τέχνη ήταν συνώνυμη της ζωής των hippies, που ανέτρεπε και καθαιρούσε το κατεστημένο, κρατήθηκε μακριά, χωρίς όμως να πάψει να ενδιαφέρεται για τις διάφορες τεχνικές και τα πρωτότυπα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνταν. Παραμένει μέχρι σήμερα λάτρης της σύνθεσης του σχεδίου και της οπτικής δυναμικής των χρωμάτων. Πιστεύει, ότι μέσω της τέχνης ο χρόνος απολογείται και με μαθηματική ακρίβεια περνάει στην τέταρτη διάσταση.  Παντρεμένη  με τον δόκτορα Κωνσταντίνο Βαμβακά, υδροβιολόγο- ωκεανογράφο, ανώτερο υπάλληλο στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Γάνδης, είναι εγκατεστημένη από το 1983 μονίμως στις Βρυξέλλες. Εκεί συμπλήρωσε τις σπουδές της στη ζωγραφική και στην ιστορία της τέχνης, στην Académie de dessin et des Arts décoratifs de Watermael-Boisfort. Τελείωσε την Ακαδημία με μεγάλη διάκριση και αφοσιώθηκε στη ζωγραφική πραγματοποιώντας εκθέσεις στην Ευρώπη και παίρνοντας μέρος σε διεθνείς biennale.  Παράλληλα με την ζωγραφική ασχολείται και με την γλυπτική δημιουργώντας έργα από μπρούντζο, μάρμαρο και plexi glass. Πήρε μαθήματα γλυπτικής κοντά στον διάσημο φλαμανδό γλύπτη Alexandre Ketele και συνεχίζει τις σπουδές της στην γλυπτική στην RHOK Academie Beeldende Kunsten.  (Περισσότερα στο http://www.marinavamvakas.eu/gallery/cv.html#gr) [Ι.Μ.Ε.Τ. artem.gr]	Θ.Χρήστου, λάδι σε μουσαμά, 100Χ70εκ. Γ. Βησσαρίων, Aκουαρέλα, 30Χ40εκ. Θ. Τσίγκος, λάδι σε μουσαμά, 30Χ24εκ.

Η ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΦΑΝΕΡΩΜΑ ΜΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

«Τέχνη θα εννοήσουμε το σύνολο από τα φανερώματα μιας ειδικής ανθρώπινης ενέργειας (της αισθητικής), που σκοπός τους είναι με μια τέλεια έκφραση να μας υποβάλλουν μιαν ορισμένη συγκίνηση μακριά από κάθε άμεσο πραχτικό συμφέρον, δηλ. με κύριο χαρακτηριστικό την ανιδιοτέλεια. 
Η αισθητική αξία των καλλιτεχνημάτων δεν εξαρτάται από την ιδεολογική αξία ή από τη συναισθηματική «ευγένεια» της ύλης τους. Η ειλικρίνεια της συγκίνησης είναι η μόνη ευγένεια στην Τέχνη, άσχετα με την ηθική, ιδεαλιστική (παιδαγωγική) ή ωφελιμιστική εκτίμηση αυτής της συγκίνησης.

Δεν αρκεί λοιπόν η ευγένεια του πολεμικού ιδανικού για να είναι ένα έργο πολεμικής τέχνης ωραίο. Χρειάζεται προπάντων η ειλικρίνεια αυτού του ιδανικού. Μα και τούτη η προϋπόθεση δεν είναι κατηγορηματική. Πρέπει και η έκφραση αυτής της ειλικρίνειας να είναι πετυχημένη».
Κ. Βάρναλης, «Πόλεμος και Τέχνη», 1993.

Έλληνες Ζωγράφοι: Στέλλα Κουνούπη – Γκολίτση

	Γεννήθηκε στην Λεγκνίτσα της Πολωνίας το 1952. Το 1962 εγκαταστάθηκε στην Καστοριά απ’ όπου κατάγεται και το 1969 στη Θεσσαλονίκη.  Μαθήτευσε στο εργαστήρι του Χριστόπουλου στη Θεσσαλονίκη, όπου ασχολήθηκε με το ελεύθερο σχέδιο. Το 1989 μετοίκησε στη Φλώρινα. Εκεί εργάστηκε για πρώτη φορά και, παρ’ ότι κατά βάση θεωρείται αυτοδίδακτη, εμβάθυνε τις γνώσεις της κοντά στο ζωγράφο Κούλη Στερίκα.  Το εργαστήριό της αργότερα μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη.  Mέχρι σήμερα ζει και εργάζεται στη συμπρωτεύουσα.  Η δουλειά της χαρακτηρίζεται από τόλμη και πρωτοτυπία, πάθος για τη φύση και τις διαρκείς μεταμορφώσεις της.  Έχει ήδη στο ενεργητικό της έναν σημαντικό αριθμό ατομικών διοργανώσεων, αλλά και συμμετοχών σε ομαδικές εκθέσεις, σε   Ελλάδα και εξωτερικό.  Παράλληλα, δραστηριοποιείται με το σύλλογο Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Βορείου Ελλάδος. [Μάγδα Κουτσουπιά για το Ι.Μ.Ε.Τ.]	Τ. Χρήστου, λάδι σε ξύλο, 40Χ80εκ. C. Nikolaou, μικτή τεχνική σε κ. πλακε, 20Χ30εκ. Δ.Βόλνας, ακρυλικό σε χαρτόνι, 45Χ25εκ.