Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2015

Έκθεση: Τα λησμονημένα ρολά ζωγραφικής στο Μουσείο Μπενάκη


 Σαν μια μίνι αναδρομική, μικρή αλλά πολύ περιεκτική ως προς την πορεία διαμόρφωσης της προσωπικής γραφής του Δημοσθένη Κοκκινίδη μπορεί να ειδωθεί η έκθεση «Λησμονημένα ρολά ζωγραφικής 1952-1974» που εγκαινιάστηκε την Πέμπτη στο Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για σαράντα έργα από μια εικοσαετία στην οποία δημιούργησε ορισμένες από τις πιο σημαντικές θεματικές ενότητες της καλλιτεχνικής του πορείας.
Πώς «ανακαλύφθηκαν» όμως τα έργα; Σε ένα τριώροφο κτίριο του μεσοπολέμου στην Καλλιθέα όπου είχε το εργαστήριό του από το 1962 έως το 1984 είχε καταχωνιάσει ο Δημοσθένης Κοκκινίδης καμβάδες του τυλιγμένους σε ρολά. Αυτή ήταν η περίοδος που είχε ζωγραφίσει την τελευταία ενότητα από τα «Προσφυγικά» του αλλά και τρεις ενότητες της δικτατορικής επταετίας, όπως τις μορφές των πραξικοπηματιών, τις «Ταυτότητες» με τους διωκόμενους και φυλακισμένους πολίτες αλλά και τις «Μητρότητες» μια υποενότητα μέσα στη «Χούντα»  που ξεκίνησε με αφορμή τη γέννηση της κόρης του, Κατερίνας. Μέρος των έργων είχε παρουσιαστέι σε δυο εκθέσεις στη γκαλερί Ζουμπουλάκη της οδού Κριεζώτου στα χρόνια της χούντας αλλά προκειμένου να αποθηκεύσει στο ατελιέ του τον μεγάλο αριθμό τους, ο Κοκκινίδης τα είχε τυλίξει σε ρολά, τα είχε βάλει σε ράφια και έκτοτε δεν είχε ασχοληθεί με αυτά. 
Όταν όμως βρέθηκε πρόσφατα να ετοιμάζει μια έκθεση σχεδίων για το Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης μαζί με τον επιμελητή Κωνσταντίνο Φιολάκη ανακάλυψαν τα ξεχασμένα έργα στο εργαστήριό του στην Παιανία. Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος και οι διαδικασίες ταχείες. Η συντηρήτρια του Μουσείου Μπενάκη, Ελευθερία Γκούφα ανέλαβε να τα επαναφέρει στη ζωή και ο Αγγελος Δεληβοριάς κινητοποίησε τον μηχανισμό για να διοργανωθεί η έκθεση την οποία εν τέλει συντόνισε η υπεύθυνη του Αρχείου της Πινακοθήκης Γκίκα του Μουσείου Μπενάκη, Ιωάννα Μωραϊτη, και επιμελήθηκε ο Κωνσταντίνος Φιολάκης μαζί με τον ίδιο τον ζωγράφο. Αν τη δει κανείς χρονολογικά, η έκθεση ξεκινάει με τα «Σπουδαστικά» έργα (1952-1958) τα πρώιμα έργα του με τους καθημερινούς ανθρώπους και τις επιρροές από τον Τσαρούχη, τον Διαμαντόπουλο και τον δάσκαλό του τον Μόραλη.  
Συνεχίζει με τις πιο ρευστές «Συνοικίες» ή «Γειτονιές» που ξεκίνησε όταν τέλειωσε την ΑΣΚΤ το 1958 ανατρέχοντας στα προσωπικά του βιώματα καθώς έζησε στην προσφυγική  Δραπετσώνα ως τις αρχές της Κατοχής. Παραθέτει έναν πίνακα από  το «Βιετνάμ»(1963-1967) τη σειρά των έντονα φορτισμένων από τα πολιτικά γεγονότα, έργων, όπως η αμερικανική εισβολή στο Βιετνάμ. Κορυφώνεται με την ενότητα της «Χούντας» απ’ όπου προέρχεται και η πλειονότητα των έργων στην έκθεση, 18 τον αριθμό. Με τον άνθρωπο για άλλη μια φορά στο επίκεντρο και τη φίμωση της ελεύθερης έκφρασης και την πολιτική καταπίεση να τον καταδυναστεύει, ο Κοκκινίδης απελευθερώνεται μορφολογικά με τη βοήθεια του μοντερνισμού με αποτέλεσμα οι απόκοσμες φιγούρες του να ισορροπούν με χάρη ανάμεσα στην αφαίρεση και την παραστατικότητα. Στην έκθεση παρουσιάζεται και ένα έργο από τη σειρά «Θάλασσες», η «Οδύσσεια» του 1989, μολονότι δεν αποτελεί μέρος των ξεχασμένων ρολών, ενώ προβάλλεται οπτικοακουστικό υλικό από την εύρεση, τη συντήρηση και το τελάρωμα των έργων, όλη η μικρή περιπέτειά τους από τη λήθη στο φως.
[tovima]

Δεν υπάρχουν σχόλια: