ΜΕΡΟΣ Γ΄
Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010
Άρθρο: Με στόχο την τέχνη της ζωγραφικής (Γ')
Νίκος Σιδηρόπουλος
ΜΕΡΟΣ Γ΄
Μπαίνοντας στην περιοχή του αφηρημένου κινδυνεύεις να εικονίσεις το αδιάφορο, το απροσδιόριστο. Μια βίδα ενδιαφέρει για την συνοχή ενός μηχανήματος, όχι όμως και τον ζωγράφο. Και μια μηχανή (το Βοστόκ της Φλώρας μας) κινεί τον θαυμασμό μας, όχι όμως τον καλλιτεχνικό. Δεν μπορείς να δώσεις τις τρεις διαστάσεις σε ένα πορτραίτο με την ίδια ευκολία που τις δίνει ο γλύπτης ή ο αρχιτέκτονας. Δεν θα επιδιώξεις να δώσεις την οργή στην μορφή που φιλοτεχνείς, βάζοντας το μοντέλο σου να γελά. Και ούτε, κάτω από το φώς της ημέρας, θα αρνηθείς το πράσινο στο φύλλωμα των ανοιξιάτικων δέντρων και το χρυσό, στον δίσκο του Ήλιου, μεταθέτοντας ας πούμε, τους χρωματισμούς! Γιατί θα γίνεις καταγέλαστος. Έχει τα ορόσημά της η ζωγραφική, που το δρασκέλισμά τους μπορεί να οδηγήσει το επίτευγμα σου στα σαλόνια των αδαών κατόχων του πλούτου εσύ όμως δεν θα ανέβεις ποτέ στην λαϊκή συνείδηση και θα θεωρείσαι ο άνθρωπος των ολίγων και των μπανάλ. Και, για να κλείνουμε, θα επιδιώξει ο καλλιτέχνης να βρει τους στόχους του, δίνοντας ένα έργο άρτιο, καλό ή αριστουργηματικό, μόνο όταν εναρμονίσει το ειδικό με το ιδεατό, φτάνοντας στο ιδεώδικο – ένα συνταίριασμα του αντικειμενικού (ο έξω κόσμος) με το υποκειμενικό (τον μέσα, ψυχοπνευματικό κόσμο). Αν θα θελήσει να φτάσει ή και να ξεπεράσει ένα Ραφαήλο, ένα Τισιάνο, ένα Δελακρουά, ένα Ρούμπενς, ένα Ουτριλό, ένα Γκωγκέν! Δεν θα θυσιάσει την ουσία των πραγμάτων (το δυνάμενο να είναι έτσι μόνον) στο όραμά του να του (να είναι μόνον ως εγώ το επιθυμώ) αλλά επάνω στο αντικείμενο θα δώσει την μορφή που ο λόγος, οραματίζεται.
ΜΕΡΟΣ Γ΄
Αλλιώτικα θα καταστεί ένας εκκεντρικός θηρευτής «του επιπλέον φωτός» του κόσμου του παράδοξου, των ανέκφραστων μορφών, των χρωματισμών που αντιφάσκουν με την πραγματικότητα. Δεν θα έχει στόχο του το μηχανικό δόσιμο της αντικειμενικότητας – γιατί τότε θα έχουμε μια φωτογραφία. Μα, θα τιθασεύσει την φαντασία του προς το συγκεκριμένο, το «ψαυόμενο», κάτω από την δική του οπτική γωνία. Όταν βρεθούμε – υποθέτω – μπροστά σε έναν πίνακα που έχει ανάγκη υποσημείωσης για να εξηγηθεί και λέει «ελάφι στην έρημο» και εσύ ψάχνεις μάταια, μέσα στο κατακόκκινο χρώμα (που είναι η έρημος) να δεις το ελάφι και αντί τούτου βλέπεις μόνο κάθετες, πλάγιες, οριζόντιες και χιαστί γραμμές (το ελάφι), θα αναλογιστείς όχι χωρίς ένα χαμόγελο αποδοκιμασίας, όχι απλά τι γυρεύει και πώς μπορεί να επιβιώσει ελάφι στη Σαχάρα, αλλά αν δεν έχει κατακυριαρχήσει το παρανοϊκό επί του νοητού και αν δεν αποτελεί ασέβεια προς κάθε νοήμονα αυτή η θολοκαρικατούρα. Έχει την ηθική της η ζωγραφική που εσύ, δεν έχεις δικαίωμα να παραβιάσεις! Αν δώσεις έναν πιτσιρικά ολόγυμνο να κατουρά, έκανες καλλιτέχνημα. Αν όμως απεικονίσεις έναν άνδρα στην ίδια σκηνή, τότε είσαι αχρείος. Πέρα από αυτές τις βασικές αλήθειες δεν είναι δυνατό να συναντήσεις τον εικαστικό εκφραστή της καθιερωμένης και αναλλοίωτης «ηθικής της πραγματικότητας». Πέρα από αυτές θα συναντήσεις την ασημαντότητα στο ρόλο του καλλιτεχνικού μπαγαπόντη, όπως είναι στην ουσία ο κάθε αυτόκλητος κινηματίας της νέας τεχνοτροπίας, ο απεικονιστής του παρακμασμένου κόσμου του πλούτου και της άγνοιας, που τον χρηματοδοτεί.
Άρθρο: Με στόχο την τέχνη της ζωγραφικής (B')
Νίκος Σιδηρόπουλος
ΜΕΡΟΣ B΄
ΜΕΡΟΣ B΄
Και αφού κατά την γνώμη μας, ένα έργο τέχνης είναι τέτοιο, όταν υπηρετεί τον άνθρωπο ως μέρος του συνόλου του κοινωνικού και αφού ο άνθρωπος ζει, δρα, εμπνέεται από το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον και αναζητά μέσα σε αυτό την αυτοπραγμάτωση των ιδεωδών του και αφού τα ιδεώδη του συγκλίνουν στο στοιχείο της κοινής παραδοχής, ένας καλλιτέχνης δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από αυτών τον κανόνα της κοινής παραδοχής, χωρίς τον κίνδυνο να μπει στον κόσμο του παρανοϊκού. Έτσι, επαγωγικά, προσπαθούμε να εξηγήσουμε ποιες είναι οι πηγές από όπου θα αντλήσει ο ζωγράφος τα θέματά του. Αν θελήσει φυσικά να δώσει στον πίνακά του εκείνη την φωτεινότητα και εκείνα τα χρώματα που θα συναρπάσουν. Αν θα επιδιώξει κάτι να ιστορίσει με το έργο του, που θα είναι κοινά αντιληπτό από των αδαέστερο των πολιτών χωρίς την διαμεσολάβηση μιας νέας πνευματικής εικόνας στο μυαλό του, δηλαδή χωρίς την μηχανική, και κατά συμπέρασμα, αντίληψη του έργου. Αν θα σεβαστεί την απαίτηση του ανθρώπου για το μορφικά και ουσιαστικά συγκεκριμένο και περιγραφικό. Αν η φαντασία του δώσει «το μέσα και το γύρω της ζωής μας» με εκείνη την πειστικότητα και υποβλητικότητα που τόσο πλούσια ξέρει να εκτιμά ο λαός μας. Τότε, ο καλλιτέχνης είναι ένας άξιος δημιουργός και το έργο του θα επιζήσει αυτού. Αλλά τότε, ο καλλιτέχνης θα πρέπει να κάνει προβληματισμούς του τους λαϊκούς προβληματισμούς και όραμά του τον κόσμο του λαϊκού ιδεατού και τότε, οι παραστάσεις του, δοσμένες πάντα με την προσωπική του σφραγίδα θα απεικονίζουν σε συνθέσεις πρωτόφαντα όμορφες, τα πλούσια ελέη της φύσης, σε χρώματα, σε φως, σε γραμμές. Όταν ο καλλιτέχνης από ένα πνεύμα μηδενισμού, παρακμής, επιρροής ενός κοινωνικού περιβάλλοντος νοσηρού, επιδίωξης της «πρωτοτυπίας» με σκοπό τον αυτοθόρυβο για μια γρήγορη κοινωνική απολαβή ή μια τάση αποφυγής της επίμοχθης προσπάθειας που απαιτεί η αληθινή καλλιτεχνική εργασία, ή από ξεκάθαρη ανικανότητα, θελήσει να παραβιάσει τις παραπάνω αρχές, θα καταντήσει στο υποκειμενικά σχιζοφρενικό, στο τεχνικά ασυνάρτητο. Δεν μπορείς να βαφτίσεις έναν ζωγραφισμένο κύβο σαν «πρόσωπο κόρης» όταν μάλιστα η ευθεία γραμμή είναι απόλυτα αδύνατη να αποδώσει μορφή οποιουδήποτε ζώου και όταν, κατά ένα μαθηματικό αξίωμα, δίνεται μόνο υπό ορισμένες διαστάσεις, στον τομέα της κοσμικής μηχανικής. Δεν δημιουργείς, συνθέτοντας μπούστο γυναίκας γυμνής, όταν τοποθετείς τον ένα της μαστό στον ώμο και τον άλλο στην περιοχή της κοιλιάς. Καταστρέφεις και εξαπατάς.
Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010
Άρθρο: Με στόχο την τέχνη της ζωγραφικής
Νίκος Σιδηρόπουλος
ΜΕΡΟΣ Α΄
ΜΕΡΟΣ Α΄
Διάχυτη είναι μια κάποια ευμένεια των σημερινών ζωγράφων για την αφηρημένη τέχνη και γενικά για τους νεωτεριστές ζωγράφους (εξπρεσιονιστές, ντιβιονιστές, φωβιστές, πουαντιλιστές, κυβιστές, κονστρουκτιβιστές, σουρεαλιστές ή όπως αλλιώτικα τους βαφτίζουν) όπως επίσης, μια κάποια πικρόχολη ειρωνεία της «διότι το πολύ κοινό στέκει τόσο αδιάφορο μπροστά σε έναν πίνακα ζωγραφικής που δεν μπορεί να κατανοήσει» (ίσως γιατί θα είναι ανάποδα κρεμασμένος, προσθέτω εγώ).
Η Ζωγραφική σύμφωνα με τον γνωστό στερεότυπο ορισμό, που στην πραγματικότητα δεν εξηγεί αρκετά, είναι μια από τις καλές τέχνες που μαζί με την Γλυπτική και την Αρχιτεκτονική, αποτελούν την ομάδα των Καλών Τεχνών. Εμείς, θα δεχτούμε την Ζωγραφική σαν την πλέον εκφραστική τέχνη με την οποία ο τεχνίτης (ζωγράφος) κάτω από μια συναρτημένη ύπαρξη αίσθησης και αισθήματος, πραγματισμού και ρομαντισμού, κατατείνει στη δημιουργία μορφικών παραστάσεων και στην απεικόνιση στιγμών από γεγονότα και περιστατικά της ζωής, δίνοντας τα υπό το φώς της προσωπικής του εντύπωσης σε σχέση με το φυσικοκοινωνικό περιβάλλον. Είναι κατάδηλη η αξίωση μας για μια δημιουργική ζωγραφική, που θα την βρούμε μόνο εκεί, όπου ο ρεαλισμός, στενά δεμένος και δοσμένος με τον καλλιτέχνη και από τον καλλιτέχνη, δεν αυθαιρετεί, δεν κακοποιεί την ρεαλιτέ, την αρμονία, το συγκεκριμένο, το λογικά παραδεκτό, το φανταστικά τέλειο. Να γιατί διαφωνούμε με το θεώρημα «τεχνική είναι η ουσία της ζωγραφικής». Η τεχνική δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο, από την «στρατηγική τακτική» μέσω της οποίας ο δημιουργός θα κατατείνει στην ουσία, στο ανενδοίαστα παραδεκτό. Με δυο λόγια, η τεχνική δεν είναι παρά ο υλικός και πνευματικός τρόπος με τον οποίο εκφράζεται ο καλλιτέχνης φτάνοντας στο σκοπούμενο, στην ουσία. Και επειδή κριτής του αποτελέσματος αλάθητος, ανεπηρέαστος και αντικειμενικός δεν είναι άλλος από την Κοινή Γνώμη (τον εκφραζόμενο λαό) αυτή θα αποφανθεί τελεσίδικα αν ο καλλιτέχνης έφτιαξε κάτι το καλό ή αν το έργο του δεν μετρά στο χρηματιστήριο καλλιτεχνικών αξιών. Και, για να μην προκύψει σύγχυση ανάμεσα στις έννοιες κρίση και μελέτη, διασαφηνίζοντας, προσθέτουμε ότι ο ειδικός θα επεξηγήσει τις «επιμέρους λεπτομέρειες» ( το γιατί είναι καλό ή δεν είναι καλό).
Η Ζωγραφική -όπως και κάθε καλή τέχνη- υπηρετεί αναμφισβήτητα την αισθητική τέρψη του ανθρώπου. Έτσι, όσο πλατύτερα στρώματα ανθρώπων κατανοούν, εγκωμιάζουν και γενικά αναγνωρίζουν σε ένα έργο τέχνης κάτι δικό τους, και από τον κόσμο των θρύλων και των ονείρων τους, κάτι που θα μπορούσαν και αυτοί να δούνε αλλά όχι και να ζωγραφίσουν κάτι που βγαίνει από την ιστορία τους από την ίδια την ζωή τους, τόσο το έργο είναι πιο επιτυχημένο, πιο ανθρώπινο.
Όσο, αντίθετα, στενεύουν τα όρια του κατανοητού, μέσα σε έναν κόσμο «ειδημόνων» , τόσο το έργο ξεμακραίνει από το ανθρώπινο, το φυσιολογικό, και τείνοντας προς τις σφαίρες του εγκεφαλικού, εκμηδενίζει τα περιθώρια υιοθέτησης του από το λαϊκό σύνολο και, χάνοντας την επαφή του με την φυσική και την κοινωνική πραγματικότητα, φθείρεται και εξαφανίζεται στη ροή του χρόνου χωρίς να το σώσουν ούτε οι επεξηγηματικές του λεζάντες ούτε η «διάττουσα» υπογραφή του ζωγράφου.
Πενιχρά Κείμενα, Νίκος Σιδηρόπουλος
Βέροια 1994
Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010
Άρθρο: Χρωματικά πεδία...
Στο Art & Business διαβάζουμε για την ενδιαφέρουσα
έκθεση που πραγματοποιείται στο Βερολίνο μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2010:
«Η έκθεση Color Fields παρουσιάζει μια μοναδική συλλογή από εξέχοντες
εκπροσώπους της επονομαζόμενης Color Field (Χρωματικά πεδίο...)
ζωγραφικής. Μεγάλης κλίμακας έργα φιλοξενούν εκρήξεις χρωμάτων
– υπεύθυνοι ζωγράφοι, μεταξύ άλλων, οι Moris Louis, Frank Stella και
Kemmeth Noland. Γνωρίστε το Color Field, καλλιτεχνικό ρεύμα του 1950
με επιρροές από μοντερνισμό, εξπρεσιονισμό, και υλικά που χύνονται
στον καμβά σχηματίζοντας δαιδάλους, λαβυρίνθους, και ακανόνιστα σχέδια.
Ή αλλιώς δείτε τι γέννησε το μεταπολεμικό
σύνδρομο στον καλλιτέχνη που άφησε το στρατιωτικό χακί..."
Art & Business (κόσμος, σ. 3/53)
Και στην Ελληνική επικράτεια, η διαχρονική τεχνική του Color Fields
εμπνέει και κερδίζει υποστηρικτές ...
έκθεση που πραγματοποιείται στο Βερολίνο μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2010:
«Η έκθεση Color Fields παρουσιάζει μια μοναδική συλλογή από εξέχοντες
εκπροσώπους της επονομαζόμενης Color Field (Χρωματικά πεδίο...)
ζωγραφικής. Μεγάλης κλίμακας έργα φιλοξενούν εκρήξεις χρωμάτων
– υπεύθυνοι ζωγράφοι, μεταξύ άλλων, οι Moris Louis, Frank Stella και
Kemmeth Noland. Γνωρίστε το Color Field, καλλιτεχνικό ρεύμα του 1950
με επιρροές από μοντερνισμό, εξπρεσιονισμό, και υλικά που χύνονται
στον καμβά σχηματίζοντας δαιδάλους, λαβυρίνθους, και ακανόνιστα σχέδια.
Ή αλλιώς δείτε τι γέννησε το μεταπολεμικό
σύνδρομο στον καλλιτέχνη που άφησε το στρατιωτικό χακί..."
Art & Business (κόσμος, σ. 3/53)
Και στην Ελληνική επικράτεια, η διαχρονική τεχνική του Color Fields
εμπνέει και κερδίζει υποστηρικτές ...
Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010
Για την ασφάλεια των έργων τέχνης (2η έκδοχη)
Για το ίδιο θέμα υπάρχει και αυτή η εκδοχή...
Το 1911, ένας Ιταλός ζωγράφος ονόματι Βιτσέντζο Περούτζια, ο οποίος εργαζόταν ως συντηρητής έργων τέχνης στοΛούβρο, απέσπασε από την κορνίζα της τη Μόνα Λίζα, τύλιξε το μουσαμά σε ρολό, τον έκρυψε στα ρούχα του και έφυγε ανενόχλητος από το Μουσείο। Συνελήφθη δυο χρόνια αργότερα, όταν προσπάθησε να τον πουλήσει σε γνωστό γκαλερίστα। Όλο αυτό το διάστημα συνέχιζε να εργάζεται στο Λούβρο και να διαμαρτύρεται καθημερινά για τα ελλιπή μέτρα ασφάλειας του Μουσείου και για το χαμηλό μισθό των υπαλλήλων του...
" Στιγμιότυπα μιας διαφορετικής, αλλά πάντοτε ίδιας ανθρώπινης κωμωδίας"
Χάρης Βλαβιανός Β΄εκδ. ΝΕΦΕΛΗ
Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010
Για την ασφάλεια των έργων τέχνης
Η κλοπή της «Μόνα Λίζα»
Η Μόνα Λίζα ή Τζοκόντα είναι αναμφισβήτητα το δημοφιλέστερο έργο ζωγραφικής. Το φιλοτέχνησε ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι από το 1503 έως το 1507 στη Φλωρεντία, αλλά γρήγορα πέρασε σε γαλλικά χέρια. Αγοράσθηκε από τον γάλλο ηγεμόνα Φραγκίσκο Α' για τον πύργο του στο Φοντενεμπλό, φιλοξενήθηκε στο ανάκτορο των Βερσαλιών από τον Λουδοβίκο τον 14ο, κόσμησε την κρεβατοκάμαρα του Μεγάλου Ναπολέοντα και από το 1804 εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου.
Το μεσημέρι της 22ας Αυγούστου 1911 οι Γάλλοι πάγωσαν, όταν πληροφορήθηκαν ότι ο μοναδικός αυτός πίνακας είχε κλαπεί. Τις επόμενες μέρες το θέμα ήταν πρωτοσέλιδο στις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου. Το περιστατικό αποκαλύφθηκε στις 11 το πρωί της 22ας Αυγούστου, όταν ο ζωγράφος Λουί Μπερού, που συνήθιζε να ζωγραφίζει αντίγραφα της Τζοκόντα και να τα πουλά στους επισκέπτες του Μουσείου, παρατήρησε με έκπληξη ότι ο πίνακας απουσίαζε από τη θέση του. Το ανέφερε στον αρμόδιο φύλακα, ο οποίος εντελώς βαριεστημένα του απάντησε ότι ίσως να βρισκόταν για συντήρηση. Ήταν Τρίτη και την προηγούμενη ημέρα (21 Αυγούστου) το Λούβρο ήταν κλειστό, λόγω της καθιερωμένης αργίας της Δευτέρας।
Όταν διαπιστώθηκε ότι η Μόνα Λίζα δεν βρισκόταν στο συντηρητήριο σήμανε συναγερμός. Οι πόρτες του Μουσείου σφραγίστηκαν, τα σύνορα της Γαλλίας έκλεισαν και την υπόθεση ανέλαβε η αστυνομία, με επικεφαλής τον επιθεωρητή Λουί Λεπέν. Μία από τις πρώτες ενέργειες της γαλλικής κυβέρνησης ήταν να θέσει σε διαθεσιμότητα τον διευθυντή του Λούβρου Τεοφίλ Ομόλ, ο οποίος πριν από λίγους μήνες κόμπαζε ότι κανείς δεν μπορεί να κλέψει τη Μόνα Λίζα από το Μουσείο του.
Σχεδόν αμέσως, ο επιθεωρητής Λεπέν διαπίστωσε την κλοπή, καθώς ανακάλυψε την κορνίζα του πίνακα κάτω από μια σκάλα, πολύ κοντά στο σημείο που εκτίθετο η Τζοκόντα. Τώρα έπρεπε να ανακαλύψει τον δράστη ή τους δράστες του ανοσιουργήματος. Οι έρευνές του στράφηκαν στους κατώτερους υπαλλήλους του Μουσείου με τους γλίσχρους μισθούς, στους εμπόρους τέχνης του Παρισιού και στους νεαρούς καλλιτέχνες της αβάν-γκαρντ, που διάκειτο εχθρικά στην παραδοσιακή τέχνη. Οι παριζιάνοι από την πλευρά τους πίστευαν ότι πίσω από τη θρασύτατη κλοπή μπορεί να βρισκόταν κάποιος αμερικανός μεγιστάνας ή ήταν έργο της Γερμανίας, που ήθελε να δυσφημήσει τη μεγάλη της αντίπαλο. Όταν το Λούβρο άνοιξε και πάλι τις πύλες του στις 29 Αυγούστου, χιλιάδες Γάλλοι περνούσαν μπροστά από την άδεια θέση της Τζοκόντα και έκλαιγαν γοερά, λες και είχαν χάσει ένα προσφιλές τους πρόσωπο.
Στις 7 Σεπτεμβρίου 1911 μία ακόμη έκπληξη περίμενε τους παριζιάνους. Η αστυνομία ανακοίνωσε τη σύλληψη του διακεκριμένου γαλλοπολωνού ποιητή Γκιγιόμ Απολινέρ και του ανερχόμενου ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο, ως υπόπτων για την κλοπή. Ο Πικάσο αφέθηκε ελεύθερος την ίδια μέρα, καθώς δεν προέκυψε το παραμικρό στοιχείο εις βάρος του και ο Απολινέρ πέντε μέρες αργότερα. Ο Τύπος, όμως, είχε φροντίσει να τους χρίσει ενόχους: «Ο Απολινέρ είναι αρχηγός διεθνούς σπείρας που έχει έρθει στη Γαλλία με σκοπό να ξαφρίσει τα μουσεία μας» έγραφε η «Paris Journal» στις 13 Σεπτεμβρίου. Τρομοκρατημένος ο ποιητής πρόλαβε να γράψει στίχους στο κελί του, προτού πέσει σε βαθιά μελαγχολία. Η σύντομη κράτησή του και οι ανυπόστατες εις βάρος του κατηγορίες αμαύρωσαν σοβαρά τη φήμη και την αξιοπιστία του.
Για τα επόμενα δύο χρόνια οι έρευνες περιέπεσαν σε τέλμα, παρότι οι κλέφτες επικυρήχθηκαν με μεγάλα ποσά από το κράτος και ιδιώτες. Η Τζοκόντα είχε κάνει φτερά και πολύς κόσμος πίστευε ότι είχε καταστραφεί. Η κατάσταση άλλαξε άρδην στις 29 Νοεμβρίου 1913, όταν ο ιταλός γκαλερίστας Αλφρέντο Τζέρι έλαβε ένα γράμμα ταχυδρομημένο από το Παρίσι। Ο αποστολέας του, κάποιος Λεονάρντο Βιτσέντσο, του έγραφε ότι έχει στην κατοχή του τη Μόνα Λίζα και ότι σκόπευε να τη χαρίσει στην Ιταλία, αφού λάμβανε μια εύλογη αμοιβή.
Ο Τζέρι έκλεισε ραντεβού στον Βιτσέντζο στις 10 Δεκεμβρίου στην γκαλερί του στη Φλωρεντία. Παρών στη συνάντηση ήταν και ο Τζιοβάνι Πότζι, διευθυντής της διάσημης πινακοθήκης της πόλης «Ουφίτσι», που δεν πολυπίστεψε αυτή την ιστορία. Την επομένη ο Βιτσέντζο οδήγησε τους δύο άνδρες στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του «Τρίπολι-Ιτάλια». Με αποφασιστικές κινήσεις άνοιξε ένα μπαούλο και από ένα κρυφό πάτο τους φανέρωσε τον διάσημο πίνακα. Οι δύο άνδρες έδειξαν συγκρατημένη έκπληξη, καθώς γνώριζαν ότι κυκλοφορούν δεκάδες πλαστές Τζοκόντες. Για καλό και για κακό είχαν ειδοποιήσει τους Καραμπινιέρους, οι οποίοι συνέλαβαν τον Βιτσέντσο.
Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης αποκαλύφθηκε ότι το πραγματικό όνομα του Λεονάρντο Βιτσέντζο ήταν Βιτσέντζο Περούτζια. Ήταν τριάντα ετών με καταγωγή από το Κόμο και για ένα διάστημα είχε δουλέψει ως ξυλουργός στο Λούβρο. Όταν έγινε γνωστό ότι ο πίνακας ήταν ο αυθεντικός, ένα κύμα συμπάθειας σηκώθηκε υπέρ του Περούτζια. Η κοινή γνώμη θεώρησε την πράξη του πατριωτική, αφού το βασικό του κίνητρο ήταν να φέρει τη Μόνα Λίζα στην κοιτίδα της. Την ίδια γνώμη φαίνεται να είχαν και οι δικαστές, που τον καταδίκασαν σε ολιγόμηνη φυλάκιση. Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας ο Περούτζια αποκάλυψε ότι αφαίρεσε τη Μόνα Λίζα από τη θέση της μεταμφιεσμένος σε συντηρητή του Μουσείου. Την έκρυψε κάτω από τη φόρμα του (ο πίνακας έχει μέγεθος 0,53 x 0,77 μ.) και βγήκε σαν κύριος από το Μουσείο. Το κρησφύγετό του ήταν μόλις ένα χιλιόμετρο από το Λούβρο.
Η Μόνα Λίζα παρέμεινε για ένα μήνα στην Ιταλία, προτού επιστρέψει στη Γαλλία. Εκτέθηκε στο «Ουφίτσι» και στα μεγαλύτερα μουσεία της Ιταλίας και εκατομμύρια Ιταλών θαύμασαν το αινιγματικό της χαμόγελο. Στις 31 Δεκεμβρίου 1913, 60.000 άνθρωποι την κατευόδωσαν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Μιλάνου. Ταξίδεψε σε ειδικά φυλασσόμενο βαγόνι της ταχείας Μιλάνου - Παρισίων και από τις 4 Ιανουαρίου 1914 εγκαταστάθηκε και πάλι στο Λούβρο, όπου εκτίθεται έως σήμερα, κάτω από πρωτοφανή μέτρα ασφαλείας
Πηγή : © 2002 - 2010 http://www.sansimera.gr/
Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010
Άρθρο: Το δικαίωμά στην καλλιτεχνική έκφραση
Όταν η ιερά εξέταση κατηγόρησε τον μεγάλο ζωγράφο Πάολο Βερονέζε ότι γέμισε έναν από τους πίνακές του που απεικόνιζε το Μυστικό Δείπνο με παράξενες και κυρίως άσεμνες μορφές, όπως για παράδειγμα "...ένα γελωτοποιό με παπαγάλο στο χέρι, έναν υπηρέτη με κατακόκκινη μύτη, νάνους και άλλες τέτοιες βαρβαρότητες...", ο ζωγράφος υποστήριξε με θέρμη το δικαίωμά του στην καλλιτεχνική έκφραση.
Έκανε πολλές προσπάθειες για να πείσει τους ανθρώπους της εποχής, ότι για τους ζωγράφους δεν υπάρχουν όρια και περιορισμοί. Για να μην καταλήξει όμως στην πυρά, συμφώνησε να αλλάξει τον τίτλο του έργου και από Μυστικό Δείπνο να το ονομάσει "Γιορτή στο σπίτι του Λεβί". Ο παπαγάλος και νάνοι παρέμειναν, ενώ ο Ιούδας μεταμορφώθηκε από προδότη σε έναν χαρούμενο πρωταγωνιστή του έργου.
[Χ. Βλαβιανός (2004), Britannica, Εκδόσεις Νεφέλη.]
Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010
Άρθρo: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης - μια διαρκής πηγή έμπνευσης.
Ο θαλασσογράφος Θ. Χρήστου, βαθιά επηρεασμένος από τον «Άγιο» της ελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «οι Καιροί» αναφέρει: «Κάθε φορά που πρόκειται να ασχοληθώ με τη θάλασσα, αφιερώνω λίγο χρόνο για να ξαναδιαβάσω κάτι από τον Παπαδιαμάντη. Είναι για μένα μια διαρκής πηγή έμπνευσης».
Ο «άγιος των ελληνικών γραμμάτων» Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (4 Μαρτίου 1851 - 3 Ιανουαρίου 1911), έγραψε ηθογραφικά διηγήματα και μυθιστορήματα, τα οποία κατέχουν περίοπτη θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία. O Πέτρος Χάρης εξαίρει στον Παπαδιαμάντη τρεις αξίες: «Ό πεζογράφος που έμεινε όσο έπρεπε στην ηθογραφία, και προχώρησε όταν έπρεπε στην ψυχογραφία, ο θαλασσογράφος, ιδρυτής νέου λογοτεχνικού είδους, στα ελληνικά γράμματα, αυτός έδειξε στον πεζό μας λόγο το δρόμο της αληθινής δημιουργίας, που είναι η πορεία του αληθινού ανθρώπου».
Επιλεγμένα έργα του Θανάση Χρήστου στη συλλογή ARTEM.
Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2010
Άρθρο: Περί υπογραφής των έργων…
«Ανυπόγραφα» έργα του Καραβάτζιο
«Στιγμιότυπα μιας διαφορετικής, αλλά πάντοτε ίδιας ανθρώπινης κωμωδίας».
Δεν υπέγραφε ποτέ τους πίνακές του. Όμως στον Αποκεφαλισμό του Ιωάννη
του Βαπτιστή, σε μια λίμνη (στο κάτω μέρος του πίνακα) διαβάζει κανείς τη
λέξη «Καραβάτζιο».
Κριτικός τέχνης ισχυρίζεται ότι ο Ιταλός ζωγράφος αποφάσισε να υπογράψει
αυτόν τον συγκεκριμένο πίνακα «επειδή θεωρούσε ότι ήταν ο καλύτερος που
είχε ποτέ φιλοτεχνήσει».
Ο πίνακας πάντως βρίσκεται στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη, στη
Βαλέττα της Μάλτας, όπου ο Καραβάτζιο είχε καταφύγει για να αποφύγει τη
σύλληψή του από τις αρχές της Ρώμης, όπου σε συμπλοκή είχε σκοτώσει
κάποιον έμπορο.
«Στιγμιότυπα μιας διαφορετικής, αλλά πάντοτε ίδιας ανθρώπινης κωμωδίας».
Δεν υπέγραφε ποτέ τους πίνακές του. Όμως στον Αποκεφαλισμό του Ιωάννη
του Βαπτιστή, σε μια λίμνη (στο κάτω μέρος του πίνακα) διαβάζει κανείς τη
λέξη «Καραβάτζιο».
Κριτικός τέχνης ισχυρίζεται ότι ο Ιταλός ζωγράφος αποφάσισε να υπογράψει
αυτόν τον συγκεκριμένο πίνακα «επειδή θεωρούσε ότι ήταν ο καλύτερος που
είχε ποτέ φιλοτεχνήσει».
Ο πίνακας πάντως βρίσκεται στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη, στη
Βαλέττα της Μάλτας, όπου ο Καραβάτζιο είχε καταφύγει για να αποφύγει τη
σύλληψή του από τις αρχές της Ρώμης, όπου σε συμπλοκή είχε σκοτώσει
κάποιον έμπορο.
Χάρης Βλαβιανός, «BRITANNICA»
Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2010
Προτείνουμε: Αναδρομικη έκθεση Θέμη Κελέκη, 1-31/12/2010
Αναδρομίκη έκθεση έργων του Καβαλιώτη ζωγράφου και συγγραφέα Θέμη Κελέκη θα πραγματοποιηθεί στο χώρο της Μεγάλης Λέσχης (πρώην δημοτική βιβλιοθήκη Καβάλας) απο τη 10η εως την 31η Δεκέμβρη του 2010.
Έργο του Θέμη Κελέκη απο τη Συλλογή Αrtem (www.artem.gr)
Έργο του Θέμη Κελέκη απο τη Συλλογή Αrtem (www.artem.gr)
Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2010
Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2010
Προτείνουμε: Για το πνευματικό στην τέχνη (βιβλίο)
Απο το βιβλίο του ζωγράφου και θεωρητικού της τέχνης Βασίλι Καντινσκι:
"Κάθε έργο τέχνης αποτελείται από δύο στοιχεία: το εσωτερικό και το εξωτερικό.
Το εσωτερικό στοιχείο είναι τα συναισθήματα του καλλιτέχνη.
Αυτά τα συναισθήματα είναι ικανά να προκαλέσουν και αντίστοιχα συναισθήματα στην ψυχή του θεατή." και
"Τα συναισθήματα είναι επίσης μία γέφυρα από το μη υλικό προς το υλικό (καλλιτέχνης) και από το υλικό προς το μη υλικό (θεατής)"
Β. Καντίνσκι, Για το πνευματικό στην τέχνη, Εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1981.
Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010
Προτείνουμε: Έργα του Θέμη Κελέκη στην KAVALAEXPO 2010
O Θέμης Κελέκης εκθέτει στην Μικρή Γκαλερι της
ΚΑVALA EXPO 2010, στη Νέα Καρβάλη
απο 24 εως 29 Σεπτεμβρίου 2010, μαζί
με τέσσερις ακόμη εικαστικούς δημιουργούς
που ζούν στην Καβάλα.
ΚΑVALA EXPO 2010, στη Νέα Καρβάλη
απο 24 εως 29 Σεπτεμβρίου 2010, μαζί
με τέσσερις ακόμη εικαστικούς δημιουργούς
που ζούν στην Καβάλα.
Βιογραφία: Δημήτρης Γιολδάσης
Ο ζωγράφος Δημήτρης Γιολδάσης υπήρξε ένας σεμνός άνθρωπος και καλλιτέχνης σε όλη την μακρά πορεία της ζωής του. Γνήσιος και πηγαίος καλλιτέχνης, έζησε απλά και ειλικρινά αφοσιωμένος στον τόπο που τον γέννησε και τον ανάθρεψε καταθέτοντάς το αυτό και στη ζωγραφική του. Πέθανε πλήρης ημερών, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο έργο τόσο σε καλλιτεχνική, όσο και ιστορική αξία, γιατί κατέγραψε με τη ζωγραφική του ένα τόπο, ο οποίος στη πάροδο όλων αυτών των χρόνων άλλαξε με ρυθμούς γρήγορους και βάρβαρους χάνοντας τη γνησιότητα της ομορφιάς του. Γεννημένος στο ορεινό χωριό της Καρδίτσας το Μορφοβούνι, (βουνέσι) από γονείς Σαμαριναίους, πέρασε πολύ σκληρά παιδικά χρόνια δουλεύοντας σε καπνομάγαζα στα Τρίκαλα και την Καρδίτσα, αφιερώνοντας όμως τον λίγο του χρόνο να ζωγραφίζει οτιδήποτε τον συγκινούσε.
(Πηγή: karditsa-net)
Επιλεγμένα έργα στη συλλογή ARTEM:
1. Ποιμενικό.
(Πηγή: karditsa-net)
Επιλεγμένα έργα στη συλλογή ARTEM:
1. Ποιμενικό.
Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου 2010
Άρθρο: Σημαντικά έργα Ελλήνων καλλιτεχνών στη δημοπρασία του Οίκου Sotheby's (22/10)
Τα έργα «Μυστράς» του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και «Βάρκα σε ταραγμένα νερά» του Κωνσταντίνου Βολανάκη
Σπάνια και σημαντικά έργα κορυφαίων Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως οι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Σπύρος Παπαλουκάς και Κωνσταντίνος Βολανάκης, περιλαμβάνονται στη δημοπρασία έργων τέχνης του Οίκου Δημοπρασιών Sotheby's που θα πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο τη Δευτέρα 22 Νοεμβρίου.
Ειδικότερα, το επερχόμενο Greek Sale του Οίκου Sotheby's θα παρουσιάσει στην αγορά τον "Μυστρά", ένα από τα πιο μεγάλα και σημαντικά έργα του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα που έχουν ποτέ εμφανιστεί σε δημοπρασία. Στο "Μυστρά" ο Γκίκας μεταμορφώνει τη θέα σε μια παλμική, δυναμική σύνθεση, καθώς χειρίζεται το χώρο με αναδιπλούμενα επίπεδα διαφορετικών διακοσμητικών στοιχείων. Η εκτίμηση του έργου ανέρχεται στα 182.000-243.000 ευρώ.
Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης, ο θεωρούμενος ως πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας, θα εκπροσωπηθεί στην επικείμενη δημοπρασία με τον πίνακα "Βάρκα σε Ταραγμένα Νερά", ο οποίος εκτιμάται στα 61.000-85.000 ευρώ.
Τα "Καυσοκαλύβια, 'Αγιον Όρος", του Σπύρου Παπαλουκά (1892-1957), είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα των περίτεχνων έργων του καλλιτέχνη από την αθωνική του περίοδο. Η Ιερή Σκήτη στα Καυσοκαλύβια, μια από τις πιο απομακρυσμένες και απόμερες σκήτες του Αγίου Όρους, είναι χτισμένη σε δύσβατο έδαφος, στην κορυφή ενός βράχου στην άκρη του γκρεμού, με θέα τη θάλασσα. Ο πίνακας έχει εκτιμηθεί στα 73.000-97.000 ευρώ.
O Οίκος Sotheby’s θα δέχεται έργα για τη δημοπρασία Greek Sale μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.
("Η" Online 8/9)
Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου 2010
Άρθρο: Ανθιση στην αγορά έργων τέχνης
Ο οίκος δημοπρασιών, Christie's ανακοίνωσε αύξηση 46% στις πωλήσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του 2010 πράγμα που επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη των αγορών για τα έργα τέχνης.
Συγκεκριμένα οι πωλήσεις του έφτασαν παγκοσμίως τα 2,57 δισ. δολάρια για τους πρώτους έξι μήνες του έτους, έναντι 1,8 δισ. δολαρίων το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Το Μάιο, πίνακας του Πάμπλο Πικάσο πωλήθηκε στην τιμή ρεκόρ των 106 εκατ. δολαρίων. Ο ισπανικός πίνακας του 1932 “Nude, Green Leaves and Bust” πωλήθηκε σε δημοπρασία του Christie's στη Νέα Υόρκη και ανήκε σε συλλέκτες.
Ακόμα μία σημαντική πώληση ήταν ενός πίνακα επίσης του Πικάσο από την "μπλε περίοδο" που “έπιασε” περισσότερα από 54 εκατ. δολάρια τον Ιούνιο.
Ο διευθύνων σύμβουλος του οίκου Christie's, Edward Dolman δήλωσε ότι "Η παγκόσμια εμπιστοσύνη στην αγορά έργων τέχνης έχει γίνει αισθητή κατά το πρώτο εξάμηνο του 2010 και περιμένουμε να συνεχίσει έτσι με τις φθινοπωρινές πωλήσεις। Τα σπουδαία έργα εξακολουθούν να εμπνέουν και οι τιμές επιβεβαιώνουν μια σταθερή προσήλωση στην τέχνη".
enet.gr, 16:53 Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010
Βιογραφία: Ολυμπία Αναστασίου
Ολυμπία Αναστασίου
Είναι απόφοιτος του Οικονομικού τμήματος της Νομικής του ΑΠΘ και έχει σπουδάσει διακόσμηση εσωτερικών χώρων. Στη ζωγραφική είναι αυτοδίδακτη.
Μεταξύ των ετών 1984-2003 ασχολήθηκε συστηματικά και με την κεραμική τέχνη, δημιουργώντας αντικείμενα και επίτοιχα διαφόρων διαστάσεων και εφαρμογών (διακοσμήσεις τοίχων, επιφάνειες τραπεζιών, κλπ). Έργα αυτής της περιόδου βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Τα τελευταία έξι χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με τη ζωγραφική και τις εφαρμογές της.
Από το 2002 μέχρι σήμερα διατηρεί ένα μικρό χώρο τέχνης στη Θεσσαλονίκη.
Έχει συμμετάσχει σε διάφορες ομαδικές εκθέσεις, και έχει πραγματοποιήσει έξι ατομικές εκθέσεις
Επιλεγμένα έργα στη συλλογή ARTEM:
Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2010
Άρθρο: Ξεκινώντας μια συλλογή
Το άρθρο αποτελεί αποσπασμα δημοσιεύματος της εφημερίδας Αγγελιοφόρος (16.2.10):
Θ.Κελεκη, Ακρυλικό σε χαρτόνι, 27X35cm |
Ξεκινώντας μια συλλογή
«Το κυριότερο κριτήριο για την αγορά ενός έργου τέχνης και το οποίο παραμένει αναλλοίωτο, ανεξαρτήτως της περιόδου που διανύουμε, πρέπει να είναι η αγάπη για την τέχνη» επισημαίνει η οικονομολόγος - σύμβουλος τέχνης, Έλια Πορταλάκη. Πώς μπορεί, όμως, ένας νέος συλλέκτης να επιλέξει έργα; O Παντελής Τσάτσης, ιδιοκτήτης του χώρου «Tsatsis Projects - Artforum», συμβουλεύει: «Ξεκινήστε, πραγματοποιώντας επισκέψεις στις αίθουσες Τέχνης και στα μουσεία. Ενημερωθείτε από διαδυκτιακούς τόπους, διαβάστε εξειδικευμένα περιοδικά τέχνης, επισκεφθείτε μια κλαδική έκθεση, όπως π.χ. «Art Athina» και «Art Fair». Πολύτιμη είναι και η βοήθεια των ειδικών, ιδιοκτητών γκαλερί, επιμελητών, συμβούλων Τέχνης. «Χτίζοντας μια συλλογή, υποβοηθούμενος από τους ειδικούς, ο συλλέκτης βγαίνει πάντα κερδισμένος. Η διαρκής παρουσία σε εκθέσεις και η καλλιέργεια ενός προσωπικού κριτηρίου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί παράγοντες» επισημαίνει η γκαλερίστα, Ζήνα Αθανασιάδου. «Όσο για το τι κάνει μια συλλογή αξιόλογη, πιστεύω, η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης “γραμμής”· είναι προτιμότερο ένας συλλέκτης να αγοράζει λιγότερους καλλιτέχνες, αλλά με περισσότερα αντιπροσωπευτικά τους έργα» συμπληρώνει.
Watch out!
«Oι μεγαλύτερες “παγίδες” είναι από τη μία τα πλαστά και από την άλλη τα υπερτιμημένα έργα» επισημαίνει ο ιδιοκτήτης της αίθουσας «Ειρμός», Γεράσιμος Τόλης, συμβουλεύοντας ακόμη και τους σχετικά ενημερωμένους αγοραστές να αποφεύγουν το κυνήγι της «ευκαιρίας». Oι αγορές θα πρέπει να γίνονται από σοβαρές γκαλερί και, ακόμη καλύτερα, από καλλιτέχνες που ζουν και δημιουργούν. Για το κατά πόσο είναι ασφαλής η αγορά έργων τέχνης από το διαδίκτυο, ο έμπορος τέχνης, Ρουπέν Καλφαγιάν, εξηγεί: «Εξαρτάται από την προέλευση του έργου. Όταν πρόκειται για γκαλερί και οργανωμένη επιχείρηση, σίγουρα η πηγή είναι ασφαλής. Πολλές φορές, όμως, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι τα έργα πρέπει να τα βλέπει κανείς “ζωντανά”». Τέλος, στο ερώτημα, ποια είναι η σωστή στιγμή, για να επενδύσει κανείς στο έργο ενός καλλιτέχνη, η γκαλερίστα, Λόλα Νικολάου, απαντά: «Όταν αυτός βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του, σε λογικές, όμως, ακόμη τιμές. Εδώ, το ρίσκο είναι ελάχιστο, σε αντίθεση με την επένδυση σε νέους, που μπορεί να μην καρποφορήσει ποτέ. Βέβαια, υπάρχουν και κάποιοι καλλιτέχνες που ξεχωρίζουν από την πρώτη στιγμή και φαίνεται πού μπορούν να φτάσουν, αρκεί να έχεις “το μάτι” να το δεις».
Κυριακή 15 Αυγούστου 2010
Άρθρο: 17 κριτήρια αξιολόγησης
Το αρθρο αποτελεί απόσπασμα απο συνέντευξη του
ιστορικού Τέχνης και art dealer Αριστείδη
Μιχαλόπουλου, στην εφημερίδα Αξία (12.5.10):
"Τα 17 κριτήρια αξιολόγησης και οι κλίμακες
Κάθε έργο που προτείνεται προς αγορά
μπορεί να αξιολογηθεί βάσει ενός πίνακα με
17 κριτήρια. Το άθροισμα της κλίμακας από το
1 έως το 5 κάθε κριτηρίου δίνει μια εικόνα
της αισθητικής και της εμπορικής αξίας
ενός έργου. O κ. Μιχαλόπουλος επισημαίνει
πως για να μπορέσει αυτός ο πίνακας να
λειτουργήσει ως εργαλείο, στην παρουσίαση
των κριτηρίων που τον απαρτίζουν θα γίνει
προσπάθεια να αποσαφηνιστεί κάθε δυνατή
αμφισημία και παρερμηνεία:
- Στο κριτήριο 13 θα επισημαίνεται ότι η
χαμηλή εμπορευσιμότητα ενός
συγκεκριμένου έργου δε σημαίνει ότι δεν
είναι άριστη αγορά για μια ιδιωτική
συλλογή.
- Στο κριτήριο 12 θα αποσαφηνίζεται ότι οι
χαμηλές τιμές δημοπράτησης ανάλογων έργων
του καλλιτέχνη δεν σημαίνουν ότι κάποια
στιγμή, στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, δεν θα
σημειώσουν άνοδο.
- Στο κριτήριο 15 θα εξηγείται ότι, αν οι
τιμές ενός καλλιτέχνη είναι σε πτώση, θα
πρέπει ο υποψήφιος αγοραστής να
υπολογίσει πότε θα μπορέσει να
μεταπωλήσει το συγκεκριμένο έργο, αν
επιθυμεί να κάνει κάτι τέτοιο στο μέλλον.
- Στο κριτήριο 17, στην περίπτωση που το έργο
προτείνεται σε δημοπρασία, θα πρέπει
κάποιος να φτιάξει έναν μικρό πίνακα με τα
ποσά που αντιστοιχούν σε μία διαβάθμιση
από το "πολύ υψηλή" (ανώτερη τιμή εκτίμησης)
έως το "πολύ χαμηλή" (αρχική τιμή εκτίμησης)."
Τα κριτήρια
"1. Θέμα
1 Ιδιαίτερο
2 Συμβατό
3 Ουδέτερο
4 Αγαπητό
5 Διαχρονικό
2. Σχεδιαστική αρτιότητα
1 Χαμηλή
2 Μέτρια
3 Ικανοποιητική
4 Υψηλή
5 Εξαιρετική
3. Συνθετική αρτιότητα
1 Μέτρια
2 Καλή
3 Ικανοποιητική
4 Πολύ καλή
5 Εξαιρετική
4. Χρωματική διαπραγμάτευση
1 Μέτρια
2 Καλή
3 Ικανοποιητική
4 Πολύ καλή
5 Εξαιρετική
5. Πρωτοτυπία σύνθεσης
1 Χαμηλή
2 Μέτρια
3 Μέτρια προς υψηλή
4 Σχετικά υψηλή
5 Υψηλή
6. Φυσική κατάσταση
1 Κακή (χρήζει συντήρησης)
2 Ικανοποιητική (ενδεχόμενη συντήρηση)
3 Καλή
4 Πολύ καλή
5 Εξαιρετική
7. Δημοτικότητα του ζωγράφου
1 Σχεδόν άγνωστος
2 Σχετικά γνωστός
3 Γνωστός
4 Εύκολα αναγνωρίσιμος μέσω των έργων του
5 Αναγνωρίσιμος από μεγάλη μερίδα κοινού
8. Αποδοχή του έργου του καλλιτέχνη από
κριτικούς
1 Μικρή
2 Σχετικά καλή
3 Καλή
4 Πολύ καλή
5 Ολοκληρωτική
9. Αποδοχή του έργου του καλλιτέχνη από
εμπόρους και αγοραστικό κοινό (όπως
συνάγεται από τις πωλήσεις στις ατομικές
εκθέσεις και στις δημοπρασίες)
1 Μικρή
2 Σχετικά καλή
3 Καλή
4 Πολύ καλή
5 Ολοκληρωτική
10. Περίοδος παραγωγής του έργου στη
δημιουργική πορεία του καλλιτέχνη
1 Εργο της αρχής (πρώιμο) ή του τέλους της
καριέρας του (όψιμο)
2 Χαρακτηριστικό έργο της πρώιμης ή της
όψιμης περιόδου
3 Δείγμα ολοκληρωμένης σειράς έργων
4 Καλό δείγμα ολοκληρωμένης σειράς έργων
5 Εργο στο απόγειο της καριέρας του
11. Εικαστική προσαρμογή στα ισχύοντα
καλλιτεχνικά πρότυπα
1 Εργο ιδιαίτερο, πρωτοποριακό,
δυσανάγνωστο
2 Εργο κοινού γούστου
3 Εργο συμβατό με την τρέχουσα αισθητική
4 Εργο εύκολα αποδεκτό από μερίδα κοινού
5 Εργο περιζήτητο
12. Τιμές δημοπράτησης ανάλογων έργων του
1 Αρκετά χαμηλές
2 Χαμηλές
3 Μεσαίες
4 Υψηλές
5 Πολύ υψηλές
13. Εμπορευσιμότητα
1 Χαμηλή
2 Μέτρια
3 Καλή
4 Υψηλή
5 Αμεση
14. Αριθμός έργων του σε κυκλοφορία (σε
δημοπρασίες και δευτερογενή αγορά)
1 Αρκετά υψηλός
2 Υψηλός
3 Μεσαίος
4 Σχετικά μικρός
5 Μικρός
15. Τάση τιμών των έργων του καλλιτέχνη
1 Σε πτώση
2 Στάσιμη
3 Σχετικά ανοδική
4 Ανοδική
5 Σε μεγάλη άνοδο
16. Εμπορικό ενδιαφέρον και για πώληση στο
εξωτερικό
1 Μικρό (ελληνοκεντρικό ή ιδιόμορφο που
μπορεί όμως να είναι άριστη αγορά για
συλλέκτη)
2 Σχετικά καλό (έργο συμβατό με κινήματα
του εξωτερικού)
3 Καλό (γνωστός σε χώρα ή χώρες όπου τυχόν
μαθήτευσε ή έζησε ο καλλιτέχνης)
4 Υψηλό (έχει εκθέσει στο εξωτερικό)
5 Πολύ υψηλό (έργα του δημοπρατούνται στο
εξωτερικό).
17. Προτεινόμενη τιμή (σε σύγκριση με
πωληθέντα έργα σε δημοπρασίες)
1 Πολύ υψηλή
2 Υψηλή
3 Σχετικά υψηλή
4 Χαμηλή
5 Πολύ χαμηλή"
ιστορικού Τέχνης και art dealer Αριστείδη
Μιχαλόπουλου, στην εφημερίδα Αξία (12.5.10):
"Τα 17 κριτήρια αξιολόγησης και οι κλίμακες
Κάθε έργο που προτείνεται προς αγορά
μπορεί να αξιολογηθεί βάσει ενός πίνακα με
17 κριτήρια. Το άθροισμα της κλίμακας από το
1 έως το 5 κάθε κριτηρίου δίνει μια εικόνα
της αισθητικής και της εμπορικής αξίας
ενός έργου. O κ. Μιχαλόπουλος επισημαίνει
πως για να μπορέσει αυτός ο πίνακας να
λειτουργήσει ως εργαλείο, στην παρουσίαση
των κριτηρίων που τον απαρτίζουν θα γίνει
προσπάθεια να αποσαφηνιστεί κάθε δυνατή
αμφισημία και παρερμηνεία:
- Στο κριτήριο 13 θα επισημαίνεται ότι η
χαμηλή εμπορευσιμότητα ενός
συγκεκριμένου έργου δε σημαίνει ότι δεν
είναι άριστη αγορά για μια ιδιωτική
συλλογή.
- Στο κριτήριο 12 θα αποσαφηνίζεται ότι οι
χαμηλές τιμές δημοπράτησης ανάλογων έργων
του καλλιτέχνη δεν σημαίνουν ότι κάποια
στιγμή, στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, δεν θα
σημειώσουν άνοδο.
- Στο κριτήριο 15 θα εξηγείται ότι, αν οι
τιμές ενός καλλιτέχνη είναι σε πτώση, θα
πρέπει ο υποψήφιος αγοραστής να
υπολογίσει πότε θα μπορέσει να
μεταπωλήσει το συγκεκριμένο έργο, αν
επιθυμεί να κάνει κάτι τέτοιο στο μέλλον.
- Στο κριτήριο 17, στην περίπτωση που το έργο
προτείνεται σε δημοπρασία, θα πρέπει
κάποιος να φτιάξει έναν μικρό πίνακα με τα
ποσά που αντιστοιχούν σε μία διαβάθμιση
από το "πολύ υψηλή" (ανώτερη τιμή εκτίμησης)
έως το "πολύ χαμηλή" (αρχική τιμή εκτίμησης)."
Τα κριτήρια
"1. Θέμα
1 Ιδιαίτερο
2 Συμβατό
3 Ουδέτερο
4 Αγαπητό
5 Διαχρονικό
2. Σχεδιαστική αρτιότητα
1 Χαμηλή
2 Μέτρια
3 Ικανοποιητική
4 Υψηλή
5 Εξαιρετική
3. Συνθετική αρτιότητα
1 Μέτρια
2 Καλή
3 Ικανοποιητική
4 Πολύ καλή
5 Εξαιρετική
4. Χρωματική διαπραγμάτευση
1 Μέτρια
2 Καλή
3 Ικανοποιητική
4 Πολύ καλή
5 Εξαιρετική
5. Πρωτοτυπία σύνθεσης
1 Χαμηλή
2 Μέτρια
3 Μέτρια προς υψηλή
4 Σχετικά υψηλή
5 Υψηλή
6. Φυσική κατάσταση
1 Κακή (χρήζει συντήρησης)
2 Ικανοποιητική (ενδεχόμενη συντήρηση)
3 Καλή
4 Πολύ καλή
5 Εξαιρετική
7. Δημοτικότητα του ζωγράφου
1 Σχεδόν άγνωστος
2 Σχετικά γνωστός
3 Γνωστός
4 Εύκολα αναγνωρίσιμος μέσω των έργων του
5 Αναγνωρίσιμος από μεγάλη μερίδα κοινού
8. Αποδοχή του έργου του καλλιτέχνη από
κριτικούς
1 Μικρή
2 Σχετικά καλή
3 Καλή
4 Πολύ καλή
5 Ολοκληρωτική
9. Αποδοχή του έργου του καλλιτέχνη από
εμπόρους και αγοραστικό κοινό (όπως
συνάγεται από τις πωλήσεις στις ατομικές
εκθέσεις και στις δημοπρασίες)
1 Μικρή
2 Σχετικά καλή
3 Καλή
4 Πολύ καλή
5 Ολοκληρωτική
10. Περίοδος παραγωγής του έργου στη
δημιουργική πορεία του καλλιτέχνη
1 Εργο της αρχής (πρώιμο) ή του τέλους της
καριέρας του (όψιμο)
2 Χαρακτηριστικό έργο της πρώιμης ή της
όψιμης περιόδου
3 Δείγμα ολοκληρωμένης σειράς έργων
4 Καλό δείγμα ολοκληρωμένης σειράς έργων
5 Εργο στο απόγειο της καριέρας του
11. Εικαστική προσαρμογή στα ισχύοντα
καλλιτεχνικά πρότυπα
1 Εργο ιδιαίτερο, πρωτοποριακό,
δυσανάγνωστο
2 Εργο κοινού γούστου
3 Εργο συμβατό με την τρέχουσα αισθητική
4 Εργο εύκολα αποδεκτό από μερίδα κοινού
5 Εργο περιζήτητο
12. Τιμές δημοπράτησης ανάλογων έργων του
1 Αρκετά χαμηλές
2 Χαμηλές
3 Μεσαίες
4 Υψηλές
5 Πολύ υψηλές
13. Εμπορευσιμότητα
1 Χαμηλή
2 Μέτρια
3 Καλή
4 Υψηλή
5 Αμεση
14. Αριθμός έργων του σε κυκλοφορία (σε
δημοπρασίες και δευτερογενή αγορά)
1 Αρκετά υψηλός
2 Υψηλός
3 Μεσαίος
4 Σχετικά μικρός
5 Μικρός
15. Τάση τιμών των έργων του καλλιτέχνη
1 Σε πτώση
2 Στάσιμη
3 Σχετικά ανοδική
4 Ανοδική
5 Σε μεγάλη άνοδο
16. Εμπορικό ενδιαφέρον και για πώληση στο
εξωτερικό
1 Μικρό (ελληνοκεντρικό ή ιδιόμορφο που
μπορεί όμως να είναι άριστη αγορά για
συλλέκτη)
2 Σχετικά καλό (έργο συμβατό με κινήματα
του εξωτερικού)
3 Καλό (γνωστός σε χώρα ή χώρες όπου τυχόν
μαθήτευσε ή έζησε ο καλλιτέχνης)
4 Υψηλό (έχει εκθέσει στο εξωτερικό)
5 Πολύ υψηλό (έργα του δημοπρατούνται στο
εξωτερικό).
17. Προτεινόμενη τιμή (σε σύγκριση με
πωληθέντα έργα σε δημοπρασίες)
1 Πολύ υψηλή
2 Υψηλή
3 Σχετικά υψηλή
4 Χαμηλή
5 Πολύ χαμηλή"
Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010
Βιογραφία: π. Βασίλειος Καρασμαΐλης
Ο π. Βασίλειος Καρασμαΐλης γεννήθηκε στην Κυδωνιά Ναυπακτίας το 1930. Με την σύζυγό του Αναστασία απέκτησε δύο παιδιά. “Χωρίς σπουδές, ταλαντούχος ζωγράφος με λεπτή ευαισθησία και ποιητική αντίληψη των πραγμάτων” ζούσε την οικογένειά του με το εισόδημα που του έδινε η τέχνη του. Συγχρόνως εκτελούσε και χρέη ιεροψάλτη στην ενορία του χωριού του.
Χειροτονήθηκε Διάκονος στις 20-7-86 στον Ι. Ναό Τιμίου Προδρόμου Κυδωνιάς και Πρεσβύτερος στον Ι. Ναό Αγίας Παρασκευής Άνω Χώρας στις 26-7-86 από τον Μητροπολίτη Ναυπάκτου Αλέξανδρο. Διορίστηκε εφημέριος στην ενορία Κυδωνιάς την οποία και υπηρέτησε μέχρι τον θάνατό του από καρκίνο στις 12-2-97.
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:
1. Ποιμενικό
Τετάρτη 7 Ιουλίου 2010
Βιογραφία: Γ. Σικελιώτης
Γιώργος Σικελιώτης
Ο Γιώργος Σικελιώτης (Giorgos Sikeliotis) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους και χαράκτες του 20ού αιώνα.
Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1917. Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1939, όπου είχε καθηγητές τον Κωνσταντίνο Παρθένη και τον Σπυρίδωνα Βικάτο. Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1954 στην αίθουσα του Βήματος. Από τότε μέχρι το θάνατο του, το 1984, έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό: στην Οτάβα, στη Ρώμη, στο Τορόντο, στο Μόντρεαλ, στην Αλεξάνδρεια, στο Ελσίνκι, αλλά και στη Νέα Υόρκη, όπου έκανε και ατομική έκθεση το 1965.
Είχε προταθεί για το βραβείο Guggenheim. Έργα του υπάρχουν ακόμη στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, στην πινακοθήκη της Ρόδου, ενώ δεκάδες έργα του υπάρχουν στην Νέα Υόρκη, αγορασμένα μέσω της World House Gallery, και πολλά άλλα σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:
1.
Κυριακή 4 Ιουλίου 2010
Βιογραφία : Ζενετζής Β.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1935 Είναι αυτοδίδακτος Ζωγραφίζει θαλασσογραφίες και νεκρές φύσεις μέσω ενός ιδιότυπου λεπτομερειακού πολυπρισματικού ιδιώματος Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές , 1977, Ηράκλειο, 1980 - "Κάραβελ", 1980 κ।α।) και έχει πάρει μέρος σε ομαδικές (Πανελλήνια 1973) Είναι μέλος του ΕΕΤΕ
Βιογραφία : Κ. Ρωμανίδης (1884 - 1972)
Σπούδασε ζωγραφική στο σχολείο των Καλών Τεχνών στα εργαστήρια των Νικ. Λύτρα, Κ. Βολανάκη και Γ. Ροιλού. Ήταν κατ'εξοχήν τοπιογράφος μα έδειξε ιδιαίτερη αγάπη στην θαλασσογραφία με ευρύ θεματογραφικό φάσμα και ιμπρεσιονιστική διάθεση απόδοσης στα έργα του. Δημιούργησε λίγες προσωπογραφίες από το φιλικό και συγγενικό του περιβάλλον καθώς και αρκετά σχέδια με σκηνές από τον Μακεδονικό πόλεμο 1912-1913.
Έργα του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών στο Μουσείο Μπενάκη και στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών Βούρου Ευταξία
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:
Βιογραφία: Σερεμέτης Κλεάνθης
Σερεμέτης Κλεάνθης
Γεννήθηκε στην Καβάλα το 1951. Έκανε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής και σκηνογραφίας. Επηρεασμένος από τον εξπρεσιονισμό, χρησιμοποιεί παλιά χρώματα σ’ ένα δυναμικό παιχνίδι μεταξύ γήινων χρωμάτων και τονισμένων σχημάτων που αντικατοπτρίζουν την αγωνία του για την πορεία του ανθρώπου.
Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις:
- 1977, Νέα Σμύρνη
- 1979, Δημοτικό Θέατρο, Αλεξανδρούπολης.
- 1980, «Αρμονία», Καβάλα.
- 1985, Πνευματικό Κέντρο, Βέροιας.
- 1986, Εμπορικό Επιμελητήριο Καβάλας.
- 1988, Ξενοδοχείο «Ηλέκτρα Παλλάς», Θεσσαλλονίκη
και πήρε μέρος σε ομαδικές:
- International Painting Exhibition, Σικάγο 1989, Βραβείο τοπιογραφίας.
- 1994, Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης.
Είναι μέλος του Ε.Ε.Τ.Ε.
Βιογραφία: Γιώργος Μπουζιάνης
Γεννηµένος στην Αθήνα στις 8/20 Νοεµβρίου 1885, ο Γιώργος Μπουζιάνης εγγράφεται το 1897 στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, µε καθηγητές τους Ροϊλό, Νικηφόρο Λύτρα, Βολανάκη και Γερανιώτη.
Το 1906-1908 σπουδάζει, µε υποτροφία του γιατρού Χαραµή, στην Ακαδηµία Καλών Τεχνών του Μονάχου, κοντά στους καθηγητές Otto Seitz, Walter Thor και Schildknecht.
Μετά από προσωρινή διαµονή στο Βερολίνο (1909-1910), εγκαθίσταται από το 1911 έως το 1921 στο Μόναχο, όπου λόγω διακοπής της υποτροφίας, αντιµετωπίζει οικονοµικές δυσκολίες και ζωγραφίζει πορτραίτα για να καλύψει τις βιοτικές του ανάγκες. Εκθέτει στον Kunstverein, στην Künstlergenossenschaft και στην αίθουσα τέχνης Anton Rithaler.
Το 1921, µε το µερίδιο από τη γονική κληρονοµιά, χτίζει σπίτι στο Eichenau, έξω από το Μόναχο.
Το 1924 γνωρίζεται µε τον γκαλερίστα της Λειψίας Heinrich Barchfeld, µε τον οποίο θα συνεργαστεί σε µόνιµη βάση έως το 1934.
Από το 1925 έως το 1930 επανειληµµένα παρουσιάζει έργα του στο Μόναχο και το Βερολίνο, στο πλαίσιο συνεργασίας µε τη Münchener Neue Sezession και την αίθουσα τέχνης Tannhäuser, µε κορύφωµα την ατοµική έκθεση που πραγµατοποιείται το 1927 στην Kunsthütte του Chemnitz.
Από το 1929 έως το 1932 ζεί στο Παρίσι, µε έξοδα της αίθουσας τέχνης Barchfeld, στην οποία βάσει συµβολαίου παραχωρεί έργα του, αλλά ελλείψει χρηµάτων, αναγκάζεται να επιστρέψει στη Γερµανία.
Μετά την παγκόσµια κρίση του 1929, οι οικονοµικές εξελίξεις στη Γερµανία δεν ευνοούν την αγορά έργων τέχνης και η άνοδος του Χίτλερ απειλεί τη µοντέρνα τέχνη. Παρά τις ενθουσιαστικές κρίσεις του γερµανικού Τύπου, και την αγορά έργων του από τα Μουσεία Λειψίας και Chemnitz, ο ζωγράφος γυρίζει το 1934 στην Ελλάδα, αποδεχόµενος την πρόταση να διοριστεί καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, υπόσχεση η οποία τελικώς αθετείται.
O Μπουζιάνης πεθαίνει τη νύχτα από 22 προς 23 Οκτωβρίου του 1959 από χρόνια βρογχίτιδα και καρδιακή ανεπάρκεια॥
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:Βιογραφία: Θανάσης Χρήστου
Γεννήθηκε το 1947 σ’ ένα γραφικό χωριό του Ν. Πέλλης. Τα βιώματα που είχε σαν παιδί τον βοήθησαν να αποκτήσει ευαισθησίες και να τις εκφράσει μέσα από την τέχνη. Το επάγγελμα του ήταν μουσικός-μαέστρος του στρατού. Το πάθος του όμως για την ζωγραφική τον έκανε να αποσυρθεί κάπως πρόωρα και να αφιερωθεί εξ’ ολοκλήρου στη μεγάλη του αγάπη. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη Βέροια. Έχει στο ενεργητικό του πάρα πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στη Ελλάδα και στο εξωτερικό (Τορόντο και Βρυξέλλες) και έργα του έχουν δημοπρατηθεί από μεγάλους οίκους. Επίσης έργα του βρίσκονται σε Δημαρχεία, Νομαρχίες, Δικαστικούς Χώρους και στο Ναυτικό Μουσείο Πειραιά. Κυρίαρχο θέμα στους πίνακες του είναι η θάλασσα σ’ όλο της το μεγαλείο.
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:
1. Ατμόπλοιο
2. Δείλι
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:
1. Ατμόπλοιο
2. Δείλι
Βιογραφία: Θ.Τσίγκος
Ο Θανάσης Τσίγκος γεννήθηκε στην Ελευσίνα το 1914 (με καταγωγή από τον Ασπρόπυργο) και πέθανε στην Αθήνα το 1965.Ήταν το πέμπτο και τελευταίο παιδί της οικογενείας του. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο Αθηνών και από το 1946 εργάστηκε μαζί με άλλους μεγάλους αρχιτέκτονες στην δημιουργία της πόλης-πρώτυπου Μπραζίλια στην Βραζιλία. Τα αποτελέσματα της συσσωρευμένης αρχιτεκτονικής φαντασίας για την δημιουργία αυτής της πόλης είναι γνωστά.
Ο Θ. Τσίγκος, ανήσυχο πνεύμα καθώς ήταν δεν περιορίστηκε μόνον στην αρχιτεκτονική. Το 1947 επισκέπτεται το Παρίσι και καταπιάνεται με την σκηνογραφία.
Και ενώ η αρχιτεκτονική και η σκηνογραφία είναι οι αρχικές του προοπτικές και το αρχικό του πάθος, εκείνο που περισσότερο τον κατέστησε πανελλήνια γνωστό, ήταν η σχέση του με τα λουλούδια। Τα λουλούδια που τα ζωγράφισε με τόση χάρη και ευαισθησία, με τέτοια χρωματική δύναμη, που δίκαια του χάρισαν τον τίτλο "Ο ζωγράφος των λουλουδιών".
Επιλεγμένα έργα του στη συλλογή ARTEM:
Σάββατο 3 Ιουλίου 2010
Άρθρο: Ο Φετιχισμός στην Τέχνη
Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή
Σ' ένα πρόσφατο κινηματογραφικό έργο, «Πώς να κλέψετε ένα εκατομμύριο δολάρια», η υπόθεση εκτυλίσσεται γύρω από ένα υποθετικό αγαλματίδιο του Τσελίνι που εκτίθεται σε κάποιο μουσείο, πάνω σε ψηλή βάση, φυλαγμένο με φωτοηλεκτρικά κύτταρα. Είναι τόσο απλησίαστο που κανένας δεν μπορεί να το παρατηρήσει αρκετά για να καταλάβει ότι αντί για το πραγματικό βρίσκεται εκεί μια χυδαιότατη απομίμηση. Όμως οι επισκέπτες, και οι κριτικοί, δε θέλουνε «να δούνε» το άγαλμα: θαυμάζουνε την «αξία» που αυτό αντιπροσωπεύει. Πρόκειται για αξία χρηματική, αλλά ταυτόχρονα και για αξία κύρους. Το κύρος ενός έργου τέχνης επηρεάζει την κρίση όλου του κόσμου και τον κάνει να το βλέπει ωραίο όχι γιατί φαίνεται ωραίο, αλλά γιατί είναι οικουμενικά δηλωμένο ωραίο.
Σ' ένα άλλο φιλμ ίδιας κατηγορίας με τίτλο «Gambit», υπάρχει μια ανάλογη κατάσταση: το ίδιο βάθρο με τα φωτοηλεκτρικά κύτταρα, κι ένα έργο τέχνης τόσο ομόφωνα θεωρούμενο θεσπέσιο που, τελικά, δεν έχει καμιά σημασία αν πρόκειται για το πρωτότυπο ή για κάποια απομίμηση, ή μάλλον το έργο φαίνεται ωραίο, όσο πιστεύουν όλοι ότι πρόκειται για το πρωτότυπο. Η κινηματογραφική παρουσίαση της λατρείας του έργου τέχνης θα 'πρεπε ν' αλλάξει τον τρόπο, με τον οποίο κοιτάζει τα έργα στα μουσεία ακόμα και ο πιο απλοϊκός επισκέπτης. Αρκεί μια αυστηρή κι ανεπηρέαστη ματιά και να που φαίνεται τερατώδικη η παρουσία ενός ειδώλου πάνω σε ειδική βάση, σαν αντικείμενο λατρείας με μαγικές ιδιότητες, θαυματουργό και απαιτητικό. Στην πραγματικότητα το μουσειακό έργο τέχνης δε ζητά και δε δίνει τίποτα, εκτίθεται απλά προς «λαϊκή» λατρεία: αλλά γι' αυτό ακριβώς θα πρέπει να το κοιτάμε με κριτικό μάτι. Αντί να γίνεται όμως κάτι τέτοιο, η λατρεία-του έχει όλα τα χαρακτηριστικά της μυστικιστικής ύπνωσης κι έτσι είναι λυπηρό που αυτό δε σημαίνει πια τίποτα απ' όσα πρώτα σήμαιναν τα είδωλα, όταν αντιπροσωπεύανε ζωτικά φαινόμενα όπως η γονιμοποίηση, η βροχή, η φωτιά.
Η λατρεία κάνει το έργο τέχνης «φετίχ» (είναι παλιά ιστορία). Και το έργο σαν φετίχ δεν το χαιρόμαστε για την ευχαρίστηση που μας προκαλεί, αλλά για την ευχαρίστηση που προκάλεσε κάποτε. Αυτή η παλιά ευχαρίστηση έγινε συνθήκη, νόμος, έθιμο (ποιος θα 'τανε τόσο ηλίθιος που να μη θαυμάσει την Τζοκόντα;) κι επομένως τη νιώθουμε τώρα κι εμείς (από σπόντα).
Αυτό το φαινόμενο, να νιώθουμε μια συγκίνηση προκατασκευασμένη και κωδικοποιημένη, ονομάζεται Kitsch. Και είχε δίκιο ο Broch όταν έγραφε ότι το Kitsch δεν είναι μόνο το αδέξιο και ψεύτικο όμορφο της ρεπλίκας και του πρόστυχου έργου, αλλά όλη η σύγχρονη τέχνη (απ' το ρομαντισμό και μετά), μια και παρουσιάζεται σαν σκοπός και παράγεται για να καταναλωθεί σαν ομορφιά. Παράγεται για να μπει στο μουσείο.
Ο Alessandro Klein δημοσίεψε στο τελευταίο τεύχος της «Rivista di Estetica» μια προσεχτική μελέτη των αισθητικών δοκιμίων του Τζουζέπε Ματσίνι απ' όπου φαίνεται η ύπαρξη ενός κάποιου σπέρματος Kitsch σε κάθε αισθητική άποψη του ρομαντισμού. Κι αυτό γίνεται ακόμη και στο Ματσίνι που υπερασπίζεται μια τέχνη ηθικά στρατευμένη κι όχι σκοπό αυτή καθαυτή. Οι αντιδράσεις- του καμιά φορά είναι χαρακτηριστικά Kitsch: η αισθητική ικανοποίηση δεν πηγάζει από μια ερμηνευτική διαδικασία, από ένα τετατέτ με το έργο σαν να το ανακαλύπτει για πρώτη φορά, αλλά από την επίδραση μιας προκατασκευασμένης συγκίνησης που οφείλεται σε «γοητευτικά» στοιχεία που το έργο παρουσιάζει.
Έτσι ο Ματσίνι, μπρος στο ποίημα «Ο Εξόριστος» του Pietro Giannone, πριν ακόμη διαβάσει το κείμενο, εγκαταλείπεται σε αδιαμφισβήτητες συγκινήσεις, φετιχικές συγκινήσεις που προκλήθηκαν από την ιδέα του Εξόριστου: πρόκειται αναμφίβολα για έννοια με μεγάλο κύρος, ιδιαίτερα για έναν αγωνιστή-πατριώτη που ζούσε μακριά απ' τον τόπο-του, και για μια προσωπικότητα καλλιεργημένη με τα ιδανικά του ρομαντισμού (το ότι στο Ματσίνι βρίσκουμε άλλα θετικότατα στοιχεία είναι διαφορετικό πρόβλημα, όπως άλλο πρόβλημα είναι ότι —ευτυχώς— η αισθητική του ρομαντισμού ήξερε και να διαβάζει λογοτεχνία αλά Ντε Σάνκτις).
Είναι όμως περίεργο ότι, τη στιγμή που τα μαζικά μέσα ενημέρωσης προσφέρουνε σ' όλους το έργο τέχνης για να το θαυμάσουνε σαν Kitsch επιβάλλοντας το κύρος-του ανάλογα με την εμπορική-του αξία και τη γνώμη των κριτικών —όπως ακριβώς ορισμένα εγχειρίδια κατήχησης για νέους αποδεικνύουν την ύπαρξη του Θεού αναφέροντας ότι ο Δάντης και ο Μαντσόνι, ο Τάσο και ο Γαλιλαίος δεν αμφέβαλαν ποτέ γι' αυτήν—, ο κινηματογράφος πολυτελείας ασυναίσθητα μας ειδοποιεί για την πλαστότητα των περιστάσεων θαυμασμού και την κάνει αντικείμενο σάτιρας, παρόλο ότι αποδέχεται την ιδέα του έργου-φετίχ. Αυτό έγινε και με τα ελαφρά έργα πού 'χαν σαν θέμα-τους τον προδομένο σύζυγο, ένα πρώην κρυφό στήριγμα της αστικής κοινωνίας που τώρα έχασε πια τη δραματικότητά-του.
Καταντώντας φάρσα, η ιδεολογία του μουσείου αφήνει να φανούν τα κουσούρια-της και αντιλαμβανόμαστε ότι, αν μ' αυτήν το έργο γίνεται εμπόρευμα, δεν είναι μόνο επειδή γράφουμε επάνω τη χρηματική-του αξία, αλλά και γιατί η χρηστική-του αξία αλλοιώνεται εξαρχής, αφού δεν ξέρουμε πια να το «χρησιμοποιήσουμε» και χρησιμοποιούμε σ' αυτό τη χρήση που άλλοι έκαναν πριν.
Και είναι τίμιο, αν και λυπηρό, να καταλάβουμε ότι η περισσότερη συγκίνηση της κοινής γνώμης για τα έργα που καταστραφήκανε με τις πλημμύρες της Φλωρεντίας προκλήθηκε από μιαν αντίδραση τύπου Kitsch, θρηνούσαν όλοι κάτι που οικουμενικά αναγνωριζόταν ωραιότατο, κι επομένως μεγάλης αξίας, αλλά ουσιαστικά άγνωστο. Αυτά τα έργα θα μπορούσανε να παραμείνουν άγνωστα χωρίς να πάψουν να θεωρούνται ωραιότατα. Άλλωστε και οι υπεύθυνοι του μουσείου, πριν από τις πλημμύρες, δεν κρίνανε απαραίτητο να τα εκθέσουνε στο κοινό, και τα κρύβανε σε σοφίτες και υπόγεια: γιατί ήταν αναμφισβήτητο γι' αυτούς ότι έπρεπε να τα χαίρεται το κοινό όχι επειδή τα «κοιτούσε», αλλά επειδή ήξερε ότι υπήρχαν.
Δράσεις: ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Αrtem 2010
by Apostolos Iosifidis (editor)
ggverias@gmail.com
(c) Απόστολος Ιωσηφίδης /ΤέΧΝΗς Χ-art-ή/ί/ύ-σεις
(see also http://artemnotes.blogspot.com/search/label/Δράσεις)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)