Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Άρθρο: Με στόχο την τέχνη της ζωγραφικής

Νίκος Σιδηρόπουλος
ΜΕΡΟΣ  Α΄
  Διάχυτη είναι μια κάποια ευμένεια των σημερινών ζωγράφων για την αφηρημένη τέχνη και γενικά για τους νεωτεριστές  ζωγράφους (εξπρεσιονιστές, ντιβιονιστές, φωβιστές, πουαντιλιστές, κυβιστές, κονστρουκτιβιστές, σουρεαλιστές ή όπως αλλιώτικα τους βαφτίζουν) όπως επίσης, μια κάποια πικρόχολη ειρωνεία της «διότι το πολύ κοινό στέκει τόσο αδιάφορο μπροστά σε έναν πίνακα ζωγραφικής που δεν μπορεί να κατανοήσει» (ίσως γιατί θα είναι ανάποδα κρεμασμένος, προσθέτω εγώ).
Ζυμαριτης, Λάδι σε Μουσαμα, 60x80cm
  Η Ζωγραφική σύμφωνα με τον γνωστό στερεότυπο ορισμό, που στην πραγματικότητα δεν εξηγεί αρκετά, είναι μια από τις καλές τέχνες που μαζί με την Γλυπτική και την Αρχιτεκτονική, αποτελούν την ομάδα των Καλών Τεχνών. Εμείς, θα δεχτούμε την Ζωγραφική σαν την πλέον εκφραστική τέχνη με την οποία ο τεχνίτης (ζωγράφος) κάτω από μια συναρτημένη ύπαρξη αίσθησης και αισθήματος, πραγματισμού και ρομαντισμού, κατατείνει στη δημιουργία μορφικών παραστάσεων και στην απεικόνιση στιγμών από γεγονότα και περιστατικά της ζωής, δίνοντας τα υπό το φώς της προσωπικής του εντύπωσης σε σχέση με το φυσικοκοινωνικό  περιβάλλον. Είναι κατάδηλη η αξίωση μας για μια δημιουργική ζωγραφική, που θα την βρούμε μόνο εκεί, όπου ο ρεαλισμός, στενά δεμένος και δοσμένος με τον καλλιτέχνη και από τον καλλιτέχνη, δεν αυθαιρετεί, δεν κακοποιεί την ρεαλιτέ, την αρμονία, το συγκεκριμένο, το λογικά παραδεκτό, το φανταστικά τέλειο. Να γιατί διαφωνούμε με το θεώρημα «τεχνική είναι η ουσία της ζωγραφικής». Η τεχνική δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο, από την «στρατηγική τακτική» μέσω της οποίας ο δημιουργός θα κατατείνει στην ουσία, στο ανενδοίαστα παραδεκτό. Με δυο λόγια, η τεχνική δεν είναι παρά ο υλικός και πνευματικός τρόπος με τον οποίο εκφράζεται ο καλλιτέχνης φτάνοντας στο σκοπούμενο, στην ουσία. Και επειδή κριτής του αποτελέσματος αλάθητος, ανεπηρέαστος και αντικειμενικός δεν είναι άλλος από την Κοινή Γνώμη (τον εκφραζόμενο λαό) αυτή θα αποφανθεί τελεσίδικα αν ο καλλιτέχνης έφτιαξε κάτι το καλό ή αν το έργο του δεν μετρά στο χρηματιστήριο καλλιτεχνικών αξιών. Και, για να μην προκύψει σύγχυση ανάμεσα στις έννοιες κρίση και μελέτη, διασαφηνίζοντας, προσθέτουμε ότι ο ειδικός θα επεξηγήσει τις «επιμέρους λεπτομέρειες» ( το γιατί είναι καλό ή δεν είναι καλό).
 
Σαζακλης, Λάδι σε Μουσαμα, 60x80cm

Η Ζωγραφική -όπως και κάθε καλή τέχνη- υπηρετεί αναμφισβήτητα την αισθητική τέρψη του ανθρώπου. Έτσι, όσο πλατύτερα στρώματα ανθρώπων κατανοούν, εγκωμιάζουν και γενικά αναγνωρίζουν σε ένα έργο τέχνης κάτι δικό τους, και από τον κόσμο των θρύλων και των ονείρων τους, κάτι που θα μπορούσαν και αυτοί να δούνε αλλά όχι και να ζωγραφίσουν κάτι που βγαίνει από την ιστορία τους από την  ίδια την ζωή τους, τόσο το έργο είναι πιο επιτυχημένο, πιο ανθρώπινο. 

Τριαντάφυλλου, Λάδι σε Μουσαμα, 60x80cm
Όσο, αντίθετα, στενεύουν τα όρια του κατανοητού, μέσα σε έναν κόσμο «ειδημόνων» , τόσο το έργο ξεμακραίνει από το ανθρώπινο, το φυσιολογικό, και τείνοντας προς τις σφαίρες του εγκεφαλικού, εκμηδενίζει τα περιθώρια υιοθέτησης του από το λαϊκό σύνολο και, χάνοντας την επαφή του με την φυσική και την κοινωνική πραγματικότητα, φθείρεται και εξαφανίζεται στη ροή του χρόνου χωρίς να το σώσουν ούτε οι επεξηγηματικές του λεζάντες ούτε η «διάττουσα» υπογραφή του ζωγράφου.
Πενιχρά Κείμενα, Νίκος Σιδηρόπουλος
Βέροια 1994

Δεν υπάρχουν σχόλια: